Το βράδυ της 10ης Οκτωβρίου 1993 η Δήμητρα Λιάνη-Παπανδρέου βύθισε το κουταλάκι μέσα σε ένα κομμάτι τούρτας και στη συνέχεια το κατηύθυνε στο χαμογελαστό στόμα του Ανδρέα Παπανδρέου. Αφού εγώ το θυμάμαι τόσο έντονα, μπορώ να φανταστώ πώς το ανακαλεί ο Μητσοτάκης. Βέβαια σχεδόν είκοσι χρόνια μετά από εκείνη την εκλογική βραδιά, η ζωή τα έχει ανατρέψει όλα. Ο Ανδρέας είναι νεκρός, η Δήμητρα γραφική και ο Μητσοτάκης δηλώνει δικαιωμένος. Και όχι μόνο. Ο άνθρωπος που ανέτρεψε τον Μητσοτάκη καλείται να διαχειριστεί μία κρίση που, πιθανώς, δεν θα είχε εκδηλωθεί αν εκείνη η κυβέρνηση έφτανε στον προορισμό της. Δεν ξέρω αν είναι η ιστορία σαδίστρια ή ο πολιτικός κόσμος μικρός. Όμως αυτό το «βιβλίο Μητσοτάκη» ρίχνει στο τραπέζι τη διάθεση για ένα παίγνιο υποθέσεων.
Τι θα είχε συμβεί, λοιπόν, αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη είχε μετρήσει όλες τις μέρες της; Ο επίτιμος δικαιούται να ισχυρίζεται ότι θα έβαζε σε νέες βάσεις το ασφαλιστικό, θα αφαιρούσε το βάρος των συγκοινωνιών από τον προϋπολογισμό και θα εκσυγχρόνιζε την οικονομία με αποκρατικοποιήσεις. Εννοείται ότι το «Μακεδονικό» θα είχε διευθετηθεί στη βάση του ρεαλισμού. Το «σε δέκα χρόνια κανένας δεν θα το θυμάται» είναι μια φράση που πρέπει να χαραχτεί σε μαρμάρινη πλάκα στο Υπουργείο Εξωτερικών.
Το καλό με τις υποθέσεις είναι ότι μπορείς να τις ανοίξεις όσο θέλεις. Και εν προκειμένω ο Μητσοτάκης έχει όλη την εύνοια με το μέρος του. Διαθέτει το άλλοθι της ανατροπής και την ουσία των προθέσεων. Για τις προθέσεις του Μητσοτάκη γίνεται η κουβέντα, όχι για την αντιστοίχιση τους με την πραγματικότητα. Διότι ναι, όλοι αποδεχόμαστε σήμερα ότι οι παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό και στις ιδιωτικοποιήσεις θα είχαν στρίψει το αμάξι μακριά από τον τοίχο. Ήταν εφικτές αυτές οι παρεμβάσεις; Δεν ήταν, νομίζω. Ακόμα και αν η κυβέρνηση διέθετε κοινοβουλευτική ισχύ, δεν υπήρχαν τα ερείσματα σε μία κοινωνία τοξικά εμποτισμένη από λαϊκισμό και συγκινησιακά φορτισμένη από τις περιπέτειες του ’89. Εν τέλει ο Μητσοτάκης έδρεψε καρπούς που έσπειρε και ο ίδιος κατά τον πρότερο πολιτικό του βίο. Και αποδομήθηκε από ένα σύστημα με το οποίο είχε υφάνει βαθιές και περίπλοκες σχέσεις, Δική του είναι η έκφραση περί «διαπλεκομένων συμφερόντων». Και κατά μία εκδοχή η διαχείριση του θα είχε συνέχεια αν έκανε διαφορετικές επιλογές και χειριζόταν αλλιώς τους επιχειρηματικούς συσχετισμούς της εποχής. Ουσιαστικά ο Μητσοτάκης έχασε στο πεδίο που ήξερε πάντα να κερδίζει. Ναι, όντως, τον έφαγε η διαπλοκή. Εκείνοι που χθες ήταν στο ακροατήριο και χειροκρότησαν με θέρμη τον άνδρα.
