Κανένας μας δεν σκέφτεται όπως ο πρωθυπουργός ή ο αντιπρόεδρος του-υπάρχουν πολλοί τρόποι για να σας το αποδείξω. Αυτό δεν είναι απαραιτήτως κακό, αλλά σήμερα θα ήταν απαραίτητο. Αφήστε στην άκρη την ψήφο εμπιστοσύνης, οι εντυπώσεις που θα γεννήσει δεν θα ζήσουν πολύ. Ελάτε να βρούμε ποια είναι η λογική που, πιθανότατα, καθοδήγησε τα βήματα προς το δημοψήφισμα. Φυσικά το πρώτο βήμα είναι αυτό που δεν γίνεται, η ατολμία. Σήμερα αρκετοί θα θυμηθούν τον πρώτο Καραμανλή που δεν έκανε δημοψήφισμα για ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ, καθώς ήταν απολύτως βέβαιο ότι ο σοφός λαός θα ψήφιζε αρνητικά. Όμως σήμερα η χώρα συγκλονίζεται από πρωτόγνωρη ένταση που δεν καλύπτεται από το σύνολο του πολιτικού της κεφαλαίου.
Πολιτικά, δηλαδή κομματικά, δείχνει λογική κίνηση. Αφοπλίζει τη Νέα Δημοκρατία και αφαιρεί τη λαϊκή βούληση από τα επιχειρήματα της Αριστεράς. Δεν χρειάζεται πια να το πει ο Τσίπρας, αναλαμβάνει να μιλήσει ο λαός. Ασφαλώς η ηθική του εγχειρήματος είναι ελεγχόμενη. Για παράδειγμα μπορεί να γνωρίζουμε την ουσία του ερωτήματος, αλλά αγνοούμε την ακριβή διατύπωση. Όμως ποιο δίλημμα διατηρεί καλές σχέσεις με την ηθική όταν τίθεται τόσο πιεστικά; Η κυβέρνηση μπορεί επίσης, εκτός από το ερώτημα, να θέσει και τους επιμέρους κανόνες. Θα δημιουργήσει συνθήκες take it or leave it, ενώ την ίδια στιγμή η αντιπολίτευση θα φωνάζει πως το δίλημμα είναι τεχνητό καθώς υπάρχει και άλλος δρόμος. Όμως όσο και αν διαμαρτύρεται, στο τέλος πρέπει να δώσει μία άρνηση ή μια κατάφαση. Φυσικά η αντιπολίτευση μπορεί να καλέσει σε αποχή, ακυρώνοντας την κίνηση-εγείρεται συνταγματικό θέμα με συμμετοχή κάτω του 40%. Θα αποτελεί εκτροπή, αλλά ποιος θα γυρίσει να κοιτάξει τα προσχήματα; Επίσης ήδη κυκλοφορεί το σενάριο για παραίτηση όλων των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, προκειμένου να προκηρυχθούν εκλογές. Ανωμαλία, αλλά ποιος θυμάται την ομαλότητα;
Οικονομικά, η κίνηση έχει τόσο ρίσκο όσο και μια ζαριά. Ποιος ιδιώτης θα προσέλθει σε συζήτηση για το «κούρεμα» του χρέους, γνωρίζοντας ότι ο σοφός ελληνικός λαός μπορεί και να την απορρίψει; Πως θα αντιμετωπίσουν την εξέλιξη αυτή οι δανειστές μας; Και, μεταξύ μας, υπάρχει περίπτωση να προωθηθεί έστω μία μεταρρύθμιση, μία αλλαγή, μία καταραμένη αποκρατικοποίηση πριν ο λαός αποφασίσει για τον οριστικό προσανατολισμό της χώρας; Δεν υπάρχει. Θα παγώσουν όλα. Τους επόμενους τρεις μήνες η χώρα θα συζητά για το δημοψήφισμα και η κυβέρνηση για το «κούρεμα». Αν δεν είναι παράλογο, δείχνει επικίνδυνο.
Εθνικά, αποτελεί κίνηση με τη βαρύτητα ιστορικής κατεύθυνσης. Ίσως είναι λυτρωτική, ίσως, όμως, αποδειχθεί και καταστροφική. Θα είναι λυτρωτική, αν το δημοψήφισμα καταγράψει ένα σαφές πλειοψηφικό ρεύμα που τάσσεται υπέρ του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας. Αν θέλετε, θα είναι λυτρωτικό ακόμα και αν ο λαός, με μεγάλη πλειοψηφία, αποφασίσει την επιστροφή στον βαλκανικό επαρχιωτισμό. Φανταστείτε, όμως, να δώσει ένα αποτέλεσμα με μικρή διαφορά, σχεδόν ισορροπημένο, κομμένο στα δύο, όπως ένας ολόκληρος λαός.