«Αυτός ο λαός δεν χρωστάει στους δανειστές του, αλλά στους ποιητές του», είχε πει ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου στη συναυλία υπέρ του «Oχι» στο Σύνταγμα. Το πλήθος δικαίως ενθουσιάστηκε, αλλά στο τέλος πλήρωσε τους δανειστές και συνεχίζει να αδιαφορεί για τα πνευματικά δικαιώματα των ποιητών και των στιχουργών του.
Δεν ξέρω αν την Πέμπτη στο Σύνταγμα είχαν συγκεντρωθεί και ποιητές και στιχουργοί, μαζί με τους άλλους καλλιτέχνες. Τι κωδικό να έχουν οι ποιητές στην Εφορία; Και πώς, αλήθεια, να διεκδίκησαν το πεζό 800αρι; Ως ελεύθεροι επαγγελματίες που πλήττονται; Και αν η έμπνευση είναι άγονη, τι να έγραψαν στην αίτηση; Ότι η μούσα τους έθεσε υπό καθεστώς αναστολής; Καλλιτέχνες είναι και οι ποιητές, αλλά πώς να βγουν στο Σύνταγμα; Και τι να κάνουν, δηλαδή; Οι τραγουδιστές έβγαλαν έξω τις φωνές τους. Οι ηθοποιοί μετέτρεψαν την πλατεία σε σκηνή. Οι χορευτές πάτησαν με τις μύτες των ποδιών στα πλακάκια. Οι ποιητές τι να έκαναν; Να έστεκαν ανάμεσα στους τσολιάδες και να απαγγείλουν τα έργα τους; Αν δεν τους περιγελούσαν, θα πήγαιναν να τους μαζέψουν.
Και, όμως, σκεφτείτε το. Είναι άδικο. Ο ποιητής δεν κολλάει ένσημα, αλλά λέξεις με τον τρόπο που ο δημιουργός του ψηφιδωτού τοποθετεί τις πέτρες. Τις σηκώνει ψηλά, τις δοκιμάζει στο φως, τις δουλεύει με το μάτι -ο ποιητής προσθέτει και το αφτί της ψυχής για να ακούσει πώς κυλάει ο λόγος, βάζει και βγάζει πέτρες από το ρυάκι της γραφής.
Πώς το έκανε, λοιπόν, ο ποιητής; Προφανώς, για να μιλήσουμε πεζά, αν έχει κωδικό συγγραφέα και έκανε πρόσφατα καμιά δουλειά, θα αιτήθηκε το 800αρι λέγοντας ότι οι δραστηριότητες του επλήγησαν. Αν, όμως, η έμπνευση ήταν στείρα και οι δηλώσεις ΦΠΑ μηδενικές, τότε δεν θα πήρε ούτε σεντ, παρά μόνο likes στο «Support art workers» που ανέβασε στο Facebook. Ω, ναι, σε αυτό η ανταπόκριση ήταν συγκινητική, πολύ γνωστές προσωπικότητες των social υποστηρίζουν τους καλλιτέχνες, θυμίζοντας ότι χάρη στο έργο τους σκοτώσαμε σιγά-σιγά τις ώρες της καραντίνας. Η τέχνη κατέχει εμβληματική θέση στη συλλογική μας συνείδηση, ακόμα και αν συμπεριφερόμαστε εντελώς άτεχνα. Πονάμε τους καλλιτέχνες. Αν τώρα εμφανιστούν και τίποτα άνεργοι σερβιτόροι των νησιών, «τρανσφεράδες» και «μαύροι» εργαζόμενοι στον τουρισμό, ξενοδοχοϋπάλληλοι με τα λουκέτα στο χέρι, ιδιοκτήτες rent a car και παραλιακής ξαπλώστρας, δεν τρέχει μία. Η πείνα του καλλιτέχνη συγκινεί περισσότερο. Άλλο η τριανταφυλλιά και άλλο το πουρνάρι.
Το 800αρι θα καταβληθεί σε 44.000 ανθρώπους που εργάζονται στη σφαίρα του Πολιτισμού. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να διαθέτουν κάποια ένσημα τους τελευταίους μήνες, κριτήριο που θα χρησιμοποιηθεί, επιτέλους, για τη σύσταση Μητρώου Καλλιτεχνών. Σωστή απόφαση. Το να ακούς, όμως, φωνές που ζητούν την καταβολή του επιδόματος «οριζοντίως σε όλους τους ανθρώπους του Πολιτισμού χωρίς καμία εξαίρεση», συγγνώμη, δεν είναι μόνο προβληματικό, φτάνει να είναι και γελοίο. Εν τέλει προσβάλει και τους ίδιους τους καλλιτέχνες.
Αντιλαμβάνομαι το πρόβλημα του μακροχρόνια άνεργου ηθοποιού που δουλεύει με «μαύρα» ως σερβιτόρος, αλλά, δυστυχώς δεν πάει έτσι. Κατανοώ την αγωνία του εικαστικού που έχει χρόνια να πουλήσει ένα έργο, αλλά τα οικονομικά λειτουργούν με ένσημα και τιμολόγια. Το 800αρι, δηλαδή, απευθύνεται σε ανθρώπους που εργάζονται και έχασαν την απασχόλησή τους αυτό το διάστημα. Δεν αποτελεί μία οριζόντια παροχή προς το σύνολο της κοινωνίας. Το να επιχορηγηθούν όλοι οι άνθρωποι που δηλώνουν «καλλιτέχνες» είναι μία άλλη συζήτηση. Και όταν με το καλό την κάνουμε, τότε θα καταλάβουμε, επιτέλους, τι στο διάολο θέλει να πει ο ποιητής.
