Η ομιλία του Ευάγγελου Βενιζέλου ήταν εξαιρετική μέχρι το σημείο που άρχισε να ξεδοντιάζει τον ήλιο του ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα ο τρόπος με τον οποίο προσέγγισε την ιστορική διαδρομή του κόμματος έδειχνε ότι κανένας λογογράφος δεν τόλμησε να απλώσει το χέρι του ή, έστω, να ρίξει τη ματιά του στο προεδρικό χειρόγραφο. Είτε συμφωνείς, είτε διαφωνείς με την ανάλυση του Βενιζέλου, η ιστορική του αφήγηση δικαιούται και δεύτερης ανάγνωσης. Είναι, άλλωστε, γνωστό ότι ο πρόεδρος δεν μιλάει, βγάζει έτοιμες σελίδες Α4 από το στόμα του.
Το πρόβλημα με την ομιλία ξεκίνησε όταν άρχισε να μετράει ακτίνες στον ήλιο. Αλλά δεν επρόκειτο μόνο για πρόβλημα της ομιλίας. Είναι το πρόβλημα του Βενιζέλου και ολόκληρου του ΠΑΣΟΚ ή, τέλος πάντων, αυτού που έχει απομείνει, συν-πλην κάποια προβεβλημένα στελέχη.
Ο Βενιζέλος, λοιπόν, παρουσίασε ένα περίγραμμα πολιτικών θέσεων και δράσεων. Σωστό. Κάτι, έπρεπε να παρουσιάσει, έστω και αν στην κατάσταση μας μπορούν όλα να λεχθούν με τα μάτια, άντε και με δύο-τρεις χειρονομίες. Όμως αυτό δεν ήταν νέο ξεκίνημα. Ήταν μία αμήχανη παύση που έπρεπε να εκληφθεί ως εκκίνηση. Διαβάστε πάλι την ομιλία. Τι λέει ο Βενιζέλος; Περιγράφει το αυτονόητο: μία προοδευτική, σοσιαλδημοκρατική ατζέντα με ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Οι διαφορές με τη ΔΗΜΑΡ θα έμπαιναν και ως παιχνίδι σε περιοδικό σταυρολέξων. Τα ίδια λέει και ο Κουβέλης, επιδεικνύοντας και τον πρότερο έντιμο βίο. Τι μένει στον Βενιζέλο; Να απευθυνθεί στις λαϊκές καταβολές του ΠΑΣΟΚ. Αδύνατο. Εκεί κάθεται ήδη ο Τσίπρας και, εκτός των άλλων, δεν του ταιριάζει, θυμίζει εκείνο το βίντεο που τον υποχρεώνουν να χορέψει στον δρόμο.
Μεταξύ μας, στο πλαίσιο του αστικού πολιτικού λόγου οι επιμέρους διαφορές μικρή σημασία έχουν. Όσο και αν διαφωνούσαν οι δύο παραδοσιακοί σχηματισμοί, με τον ίδιο τρόπο πολιτεύτηκαν. Σε αυτή τη σφαίρα της πολιτικής οι συσχετισμοί δεν διαμορφώνονται μέσα από τον λόγο, αλλά από επιμέρους ισορροπίες και επικοινωνιακούς χειρισμούς. Κυρίως διαμορφώνονται από τη ζωή την ίδια, από τις πράξεις. Ας χαράξει όσες προοδευτικές γραμμές θέλει ο Βενιζέλος. Θα του πουν ότι ανέχεται τη βαρβαρότητα και θα του θυμίσουν τα χαράτσια. Ας μιλήσει για εθνική ανεξαρτησία και λαϊκή κυριαρχία. Στο αυτονόητο θα αναφέρεται. Ας καλέσει σε νέο ξεκίνημα. Κάτι πρέπει να κάνει και με τους σταυρούς που σέρνουν ο Λοβέρδος και ο Χρυσοχοϊδης. Από όποια πλευρά και αν το πιάσεις θα κοπείς. Εν τέλει μόνο ένας μπορεί να σώσει το ΠΑΣΟΚ, επαναπατρίζοντας ακροατήριο: ο Τσίπρας που ώρες-ώρες μπορεί να τρομάξει και παλιό καλό αυριανιστή.