ΚΩΣΤΑΣ ΓΙΑΝΝΑΚΙΔΗΣ

Τo χέρι του Πολύκαρπου

Η κατοχή και διακίνηση ανθρώπινων μελών πρέπει να σέρνει πίσω της τον μισό ποινικό κώδικα. Δεν μπορείς να έχεις ένα χέρι στο σπίτι σου χωρίς τον υπόλοιπο άνθρωπο, κατά προτίμηση εν ζωή. Ομοίως, δεν μπορείς να κατέχεις ένα πτώμα, εκτός και αν ζεις σε οικογενειακό τάφο όπου και πάλι το πρόβλημα είναι εμφανές. Με την Εκκλησία τα πράγματα είναι διαφορετικά. Εκεί ο Θεός τα έχει κανονίσει με τη λογική και η ιεραρχία με την έννομη τάξη. Κανένας δεν γνωρίζει πόσα ανθρώπινα μέλη κυκλοφορούν εκεί έξω με τη μορφή λειψάνων. Κρανία, άκρα, δάχτυλα, πτώματα ολόκληρα, συντηρούν στους αιώνες την αφέλεια των πιστών και τα κέρδη των φαρισαίων. Και μία θρησκεία, που στέλνει τις προσευχές της προς το πνεύμα το υπέρτατο, το υπερφυσικό, κλίνει το γόνυ σε κομμάτια νεκρής ανθρώπινης σάρκας, σφραγισμένα σε χρυσά κουτιά.

Οι καμπάνες ηχούν χαρμόσυνα. Οι ιερείς τακτοποιούν τα ράσα, οι πιστοί κάνουν το σταυρό τους και οι ενθουσιώδεις ανοίγουν το φακό της κάμερας. Βρίσκομαι στον Ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων στα Βριλήσσια. Εδώ και χρόνια το ποίμνιο της ενορίας παλεύει για την αποπεράτωση του. Δεν τα έχουν καταφέρει, ακόμα. Και έτσι όπως είναι σημαιοστολισμένος, ο ναός, δείχνει σαν φτωχός συγγενής σε γάμο. Ας είναι, η χαρά λάμπει στα λιγοστά μάρμαρα της εκκλησίας. Από το Σάββατο οι Αγιοι Απόστολοι φιλοξενούν για προσκύνημα τη θαυματόβρυτο δεξιά χείρα του Αγίου Πολυκάρπου, επισκόπου Σμύρνης. Δεν γνωρίζω αν είναι διαθέσιμα και άλλα μέλη του Αγίου. Το δεξί του χέρι φυλάσσεται σε μία μονή στη Ναυπακτία, η οποία το παραχώρησε στους Αγίους Αποστόλους. Εδώ ο Άγιος βάζει κυριολεκτικώς το χέρι του μήπως και αποπερατωθεί ο ναός. Θα παραμείνει για μία εβδομάδα, αλλά αν πρώτη μέρα είναι ενδεικτική για την προσέλευση των πιστών, τότε ο Πολύκαρπος θα πρέπει να απευθυνθεί ψηλότερα, ζητώντας ένα προσωπικό θαύμα. Για την υποδοχή του ιερού λειψάνου δεν μαζευτήκαμε περισσότερες από εβδομήντα ψυχές και φοβούμαι πως δεν ήταν όλες αγαθές.

Σημάδεψα μία κυρία στην αυγή της τρίτης ηλικίας, από εκείνες που παίζουν την καλή πεθερά στις διαφημίσεις. Τη ρώτησα σε τι είδους θαύματα επιδίδεται ο Πολύκαρπος ή, για να είμαι ακριβής, το δεξί του χέρι. Δεν ήξερε. Δεν γνώριζε καν τις βασικές γραμμές της αγιογραφίας. Της είπα ότι ο Πολύκαρπος ήταν επίσκοπος Σμύρνης το έτος 80. Κράτησε σθεναρή γραμμή έναντι των αιρετικών και όταν οι Ρωμαίοι δοκίμασαν να τον θανατώσουν στην πυρά, οι φλόγες πήραν σαφείς αποστάσεις και δημιούργησαν μία αψίδα πάνω από τον Πολύκαρπο. Εκεί τελείωσε η θεία παρέμβαση. Ο Πολύκαρπος μαρτύρησε δια ξίφους, εν συνεχεία κάηκε και μετά οι πιστοί όρμηξαν στις στάχτες και διαμοίρασαν τα κομμάτια του ευσεβούς και άτυχου σαρκίου του. Από εκείνες τις εσχατιές του πολιτισμού κρατεί και η λατρεία των λειψάνων. Και αν εποχή παρήλθε, άφησε πίσω μερικούς από τους ανθρώπους της. Τους βλέπω στο ναό. Είναι κατά μέσο όρο μεσήλικες και ηλικιωμένοι αν και οι εθελοντές του ναού χαίρονται, στο μέτρο του επιτρεπτού, τη νιότη τους. Είχε και πολύ πόνο. Τόση απελπισία, ικανή να σου βάλει τα χείλη πάνω σε ένα χρυσό χέρι που κρύβει μέσα του ένα άλλο, ανθρώπινο και αρχαίο. Περίεργο, αλλά διόλου φριχτό, ειδικά αν έχεις δει ολόκληρο τον Εφραίμ που εκτίθεται ως λείψανο στην ομώνυμη μονή της Νέας Μάκρης.

Ένας εκ των ιερέων, ο νεότερος, στέκεται ευθυτενής στον περίβολο αναμένοντας την άφιξη του Πολύκαρπου. Τον φωτογραφίζει ένας νεαρός που, εξ όσων κατάλαβα, εκτελεί χρέη φωτογράφου της εκκλησίας. «Ο άγιος έρχεται» είπε ο ιερέας. Πράγματι, ο άγιος ήρθε. Με SAAB, στην αγκάλη ενός ράσου που καθόταν στη θέση του συνοδηγού. Μπήκαμε όλοι μαζί στο ναό. Εγώ, ο φωτογράφος, οι ιερείς και, φυσικά, ο Πολύκαρπος με τον έναν καρπό. Οι πατέρες της Εκκλησίας δεν είχαν προβλέψει την εφεύρεση του κινητού τηλεφώνου και της φωτογραφικής μηχανής-προφανώς επειδή το θαύμα είναι αποκλειστικά ανθρώπινο. Συνεπώς δεν τίθεται θέμα ευσέβειας αν αρχίζεις να φωτογραφίζεις το λείψανο και τους ιερείς που το προσκυνούν κάτω από το διακριτικό σύννεφο του λιβανιού. Ομολογώ πως είχα μία μικρή αναστολή, πλην όμως είδα πιστούς που έκαναν το σταυρό τους και μετά ζουμ στο λείψανο.

Τους παρατηρώ να σχηματίζουν ουρά για να προσκυνήσουν, ενώ οι ιερείς ψάλουν το απολυτίκιο του αγίου. Δεν βλέπω κατάνυξη στο πρόσωπο τους. Αν υπάρχει, την έχει σκεπάσει εκείνη η έκφραση που παίρνεις όταν περιμένεις στην Εφορία. Η στιγμή είναι ιερή. ‘Οχι για το ανθρώπινο μέλος που εκτίθεται, αλλά για την ελπίδα που κατατίθεται μπροστά του. Δεν ξέρω από ποιο συναίσθημα να πιαστώ πρώτα. Να λυπηθώ για τον πόνο τους ή να ζηλέψω την πίστη τους; Βγήκα στον αιώνα μας και τους άφησα στο σταθερό χέρι του Πολύκαρπου.

 

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ...

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΜΕ TAGS