Κάπου θα υπάρχει ένα σχέδιο, έτσι δεν είναι; Μπορεί να βρίσκεται σε ένα συρτάρι στο Μαξίμου ή σε μια άκρη στο μυαλό του Τσίπρα. Ίσως να είναι στα βιβλία του Κοτζιά ή στα άρθρα του Βαρουφάκη. Πίσω από τον πίνακα της Ζωής, που χαμογελά ως η Μόνα Λίζα της τραγωδίας μας. Αν όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς σχέδιο, τότε το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο από όσο φανταζόμαστε. Πιθανότατα δε, τόσο μεγάλο που έκρυψε τον ήλιο από πάνω μας. Όμως, εντάξει, ας μην παίζουμε με λέξεις και άσκοπες εικασίες. Όλοι γνωρίζουμε ότι η επιτελική επάρκεια του πολιτικού προσωπικού εξαντλείται σε καμιά ίντριγκα της κακιάς ώρας, άντε και σε σιωπηρές συμφωνίες με ισχυρούς. Μέχρις εκεί. Το είδαμε και όταν ξέσπασε η καταιγίδα της κρίσης. Όχι, απλώς, δεν γνώριζαν τι να κάνουν, δεν ήξεραν και πώς ανοίγει η ομπρέλα. Δεν τόλμησαν καν να επιχειρήσουν την κατάρτιση ενός σχεδίου. Υπέταξαν τη χώρα στις διαθέσεις και στα συμφέροντα των δανειστών της. Και φυσικά οι δανειστές λειτούργησαν συχνά ως dealer συμφερόντων, ελληνικών και ξένων. Όμως αυτά υποτίθεται ότι τελείωσαν, έτσι δεν είναι; Ξέρω, θα μου πείτε ότι είναι πιθανό πάνω στο τραπέζι του Μαξίμου να απλώνουν χάρτες, να φέρνει ο Πάνος στρατιωτάκια, ο Γιάνης ιδέες, ο Παππάς να το αναλύει επικοινωνιακά και ο Αλέξης να τρίβει το πιγούνι του. Δεν το πιστεύω. Δεν το πίστευα ούτε για τον Σαμαρά, ούτε για τον Παπανδρέου. Εκείνοι βάδισαν βάσει του βιβλίου που τους έδωσαν οι άλλοι. Ο Τσίπρας είπε ότι θα γράψει το δικό του. Δεν έχει γράψει λέξη.
Αν η κυβέρνηση διαθέτει σχέδιο, αυτό έχει ως κεντρικό πυλώνα τη διέγερση του λαϊκού αισθήματος έναντι εσωτερικών και εξωτερικών εχθρών. Πολιτικά έχει βάση, αλλά βρισκόμαστε σε λάθος αιώνα. Μεσοπρόθεσμα, όμως, δουλεύει. Δείτε, ας πούμε, πώς λησμονήθηκε η κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και αναβίωσαν οι θηριωδίες των Ναζί. Εδώ, βέβαια, γίνεται και ένα λάθος στρατηγικής. Σημειολογικά ταυτίζουμε την κυβέρνηση της Γερμανίας με τους Ναζί, διαπιστώνουμε τη συνέχεια και εγείρουμε τις απαιτήσεις μας για τις πολεμικές επανορθώσεις. Την ίδια στιγμή, θεωρούμε ότι η κυβέρνηση της Αριστεράς δεν δεσμεύεται από πράξεις και υποθήκες της «μνημονιακής» διαχείρισης. Ας είναι. Και αν κάποιος τολμήσει να παρατηρήσει ότι η κατάσχεση του «Γκαίτε» είναι πολιτικά και πολιτισμικά μία εγκληματικά ηλίθια πράξη, τότε θα σημανθεί ως «γερμανοτσολιάς». Για την κυρίαρχη αντίληψη δεν υφίστανται πλέον απόψεις διαφορετικών αποχρώσεων. Υπάρχουν μόνο δύο. Με μας ή με τους άλλους. Και ακόμα δεν έχει συσταθεί η εξεταστική για τα μνημόνια που μπορεί να προσφέρει την εκκίνηση μιας δίκης κάθε Δευτέρα.
Όλα αυτά, φυσικά, εξυπηρετούν την ικανοποίηση του αισθήματος της αξιοπρέπειας, όπως τουλάχιστον περιγράφεται από τον ΣΥΡΙΖΑ. Τα τελευταία χρόνια ο πολιτικός λόγος των στελεχών του έχει αποκτήσει προνομιακή σχέση με την αξιοπρέπεια. Όμως πάνω από όλα, εξυπηρετούν τον βασικό πολιτικό στόχο του αποπροσανατολισμού. ‘Ολες οι κυβερνήσεις το κάνουν. Απλώς στον ΣΥΡΙΖΑ έλαχαν ακραίοι καιροί. Οι παθογένειές μας, λοιπόν, ξορκίζονται με τη δαιμονοποίηση των εχθρών. Το έλλειμμα ουσίας, καλύπτεται με συναίσθημα. Θα χρεοκοπήσουμε με αξιοπρέπεια. Η έμφυτη ροπή της κοινωνίας προς την εσωστρέφεια επενδύεται με φοβικά αισθήματα για τους «ξένους». Οι έννοιες του γένους και του έθνους καθίστανται κυρίαρχες στην πολιτική ρητορική και μάλιστα επί κυβερνήσεως Αριστεράς που είναι εξ ορισμού διεθνιστική. Σπαρτιάτες σκεπάζονται από τις ασπίδες τους στις Θερμοπύλες. Το επιδοκιμάζει το 60% της κοινωνίας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι και ορθό ή, τέλος πάντων, δεν σου αφαιρεί το δικαίωμα να αμφισβητείς την ορθότητά του. Όμως πόσο εύκολο είναι πια να αμφισβητείς; Ένα από τα χαρακτηριστικά της Δημοκρατίας είναι ο σεβασμός της άποψης που μειονεκτεί πληθυσμιακά. Αυτό, όμως, τώρα απειλείται. Όχι από την κυβέρνηση. Από την κοινωνία. Κανένας δεν σου επιβάλλει τον σκασμό. Απαιτούν, όμως, να μιλήσεις όπως εκείνοι.
Μία διαπραγμάτευση μεταξύ κρατών, που πάντα γίνεται με όρους υποκόσμου την εποχή της ποτοαπαγόρευσης, περιβάλλεται πλέον με όρους ηθικής, καλού και κακού. Και όμως, η ηθική μας είναι απάνθρωπα μονομερής. Ο Γιάνης Βαρουφάκης είπε ότι η διάσωση της Ελλάδας ήταν ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Δεν έχει άδικο. Με το 30% των δανείων που έπεσαν στον ελληνικό κουβά μπορούσε να λυθεί το αναπτυξιακό πρόβλημα της Αφρικής. (Σχετικές μελέτες υπολογίζουν ότι 100 δισ. ευρώ θα άλλαζαν τον οικονομικό χάρτη της ηπείρου.) Η ηθική μας δεν φτάνει μέχρις εκεί. Περιορίζεται σε στενά όρια και περιθώρια. Δυστυχώς χωρίς ρεαλιστικό προσανατολισμό και ευγενείς σκοπούς. Όταν οι δανειστές μας συμπληρώνουν πίνακες με αριθμούς, εμείς προσπαθούμε να εκπληρώσουμε συνθήματα και να πληρώσουμε γραμμάτια προς το εγχώριο κατεστημένο. Η εθνική μας προοπτική δεν βλέπει προς το μέλλον, αλλά προς τα πίσω. Σε εκείνα που χάσαμε, σε όλα όσα μας έφεραν εδώ. Είμαστε, άλλωστε, ένα έθνος που προτιμά να καταφεύγει στο παρελθόν από το να διαμορφώνει το αύριο.
Ο Γιάνης Βαρουφάκης υπόσχεται μέχρι τον Ιούνιο να παρουσιάσει ένα σχέδιο το οποίο θα επιτρέψει στη χώρα να πορευτεί προς την κανονικότητα. Πιστεύει κανείς ότι υπάρχει αυτό το σχέδιο; Αλλά και να υπάρχει, πώς μπορεί και συνδυάζει ιδεοληψίες με τις απαιτήσεις των καιρών; Στέκεται μία χώρα σε ανταγωνιστικό περιβάλλον, αναθέτοντας την παραγωγική της ανασυγκρότηση στον Π. Λαφαζάνη; Δεν προσαρμόζουμε το παλιό στο νέο. Ζητάμε από το νέο να γίνει παλιό. Η χώρα σύρεται πάλι σε μνημόνια χωρίς η οικονομική ολιγαρχία, οι καρχαρίες και τα πιράνχας να υφίστανται τις συνέπειες της κρίσης. Όμως φλυαρώ. Να, η άνοιξη ανθίζει και ο Ευαγγελισμός ευλογεί τον αγώνα του έθνους για λευτεριά. Να ράψουμε φουστανέλες για την εξέδρα. Και μία φορεσιά των Σπετσών, να βγει και η Μπουμπουλίνα μπροστά στη Βουλή, να καμαρώσει νιάτα.