Στον «Νυχτερινό Ανταποκριτή» (Nightcrawler), ένας περιθωριακός απατεωνίσκος του Λος Άντζελες, αποφασίζει να μπει στον κόσμο των media, πουλώντας ματωμένα νυχτερινά ρεπορτάζ στα κανάλια. Ξέρετε, φόνοι, τροχαία, πυρκαγιές. Καλή ιστορία, αν και συχνά συμβαίνει το αντίστροφο: ένας άνθρωπος μπαίνει στα media και καταλήγει περιθωριακός απατεωνίσκος με διαταραγμένη προσωπικότητα. Τέλος πάντων, η ταινία είναι ενδιαφέρουσα και λειτουργεί και παραβολικά, όχι μόνο για τον χώρο των media, αλλά για την κοινωνία που καταναλώνει φόβο, αίμα, ιεραρχώντας πάνω από όλα το χρήμα και την επιτυχία. Στο imdb της δίνουν 8 ολόκληρους βαθμούς και απορώ γιατί ο Τζέικ Γκίλενχαρ δεν ήταν υποψήφιος για Όσκαρ πρώτου ανδρικού ρόλου. Σύγχρονο, σκοτεινό αμερικανικό σινεμά. Απόλαυση.
Γλείφοντας τα ποπ κορν από τα δόντια θυμήθηκα τα πρώτα χρόνια της ιδιωτικής τηλεόρασης, όταν και εδώ καταναλώναμε τόσο αίμα, που είχαμε ανάγκη από εισαγωγές. Ευτυχώς η γειτονιά μας είχε πολέμους, τα κανάλια λεφτά και, τα βράδια, αν δεν τρώγαμε έγκλημα, μασουλούσαμε καμιά Βόσνια γιαγιά που έκλαιγε για το παλικάρι της. Έχω δει δε, με τα μάτια μου, σε νεκροταφείο έξω από το φλεγόμενο Σεράγεβο, Έλληνα φωτογράφο να μετακινεί γιαγιά σε διαφορετικό μνήμα από εκείνο όπου θρηνούσε, προκειμένου να πετύχει πλάνο. Όμως αν πιάσουμε τις βαλκανικές ιστορίες των ελληνικών media δεν θα τελειώσουμε ποτέ ή θα τελειώσουμε στα δικαστήρια.
Πριν από 20-25 χρόνια, λοιπόν, όταν οι σημερινοί φτασμένοι είχαν baby face, τα κανάλια κυνηγούσαν το αίμα σαν καρχαρίες. Οι ρεπόρτερ παρακολουθούσαν τις συνομιλίες της αστυνομίας και ναι, είχαν ανταγωνισμό, για το καλύτερο πλάνο και την πρωτιά στην είδηση. Μιλάμε τώρα για αίματα, δάκρυα και χαροκαμένους συγγενείς να οδύρονται μπροστά στην κάμερα. Και μετά ζουμ στο φέρετρο και στα σφιγμένα πρόσωπα. Αν μπορούσαν θα μοίραζαν κόλλυβα στους τηλεθεατές. Όχι πώς δεν συμβαίνει και τώρα, όμως σε σχέση με το παρελθόν, τα τηλεοπτικά ήθη έχουν εξημερωθεί. Κάποτε αρκούσε η σύλληψη για να σε «κουρέψουν» οι ρεπόρτερ σαν τεντιμπόη. Τώρα το πλάνο σου παίζει θολό επειδή υπάρχει νομικό πλαίσιο που σε προστατεύει.
Τι είναι αυτό, λοιπόν, που άλλαξε τα πράγματα και την αισθητική τους; Στο παλιό σύμπαν ο άνθρωπος που έπεσε από μπαλκόνι κρατώντας ένα βρέφος θα διεκδικούσε θέση συγγενή στο οικογενειακό σαλόνι. Τώρα κανένας δεν ξέρει το όνομά του. Κανένας δεν θέλει να μάθει και να διηγηθεί την ιστορία του. Αναρωτιέμαι πόσο θα άντεχε σήμερα μία ιστορία σαν των σατανιστών ή του Θεόφιλου Σεχίδη. Δεν πιστεύω ότι είναι η κοινωνία που απορρίπτει τη βία ως θέαμα. Η βία και το αίμα έχουν κόψει τα περισσότερα εισιτήρια από καταβολής πολιτισμού. Ίσως να τα βαρεθήκαμε, όπως δεν μας αρέσουν εδώ και χρόνια τα ριάλιτι. Στην πραγματικότητα νομίζω ότι είναι πλέον δύσκολο να μας εντυπωσιάσουν. Οι κώδικες της επικοινωνίας άλλαξαν. Στην αρχή της ιδιωτικής τηλεόρασης βλέπαμε τα εγκλήματα όπως ένα κουτάβι που παρατηρεί τον κόσμο. Τα βαρεθήκαμε. Είναι και η ατζέντα, που σταδιακά άλλαξε. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, τα εγκλήματα που βλέπουμε στην τηλεόραση είναι εθνικά ή τείνουν να γίνουν. Και μετά όλα υπάρχουν στο δίκτυο. Όταν το περιβάλλον της εικόνας είναι παγκοσμιοποιημένο και ταυτόχρονα πάνω στο γραφείο σου, η τηλεόραση δύσκολα θα σε εντυπωσιάσει. Τα δελτία αναγκάστηκαν να αλλάξουν επίπεδο. Δεν υπάρχουν και λεφτά για να κυνηγήσουν πονεμένες ιστορίες. Δείχνουν youtube. Ας σκοτωθούν και οι ξένοι για τις οθόνες μας. Είναι και δωρεάν.
