Οι τρεις υπουργοί, του γνωστού άρθρου, δέχονται κριτική επειδή στηλιτεύουν καταστάσεις και νοοτροπίες που ανέχθηκαν, καλλιέργησαν και εν τέλει χρησιμοποίησαν για την ανέλιξη τους. Σωστό. Αντίστοιχη κριτική δέχθηκε και η Ντόρα που λίγο έλειψε να καταγγείλει τις φατρίες και τις οικογένειες της πολιτικής ζωής. Δεν είναι άδικη αυτή η κριτική. Μάλιστα έχει τόσο ισχυρές βάσεις όσο το δημόσιο χρέος. Όμως πάει και πέφτει επάνω σε συνθήκες που είναι αδιαπραγμάτευτες.
Το πολιτικό μας σύστημα έχει οικοδομηθεί σε συγκεκριμένους πυλώνες και σε αναλλοίωτες σταθερές. Υπάρχουν δύο μεγάλα κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία με κεντρικά στελέχη που, σε αντίθεση με τις συνθέσεις των κοινοβουλευτικών ομάδων, επιδεικνύουν αντοχή στο χρόνο. Πρόκειται για πολιτικούς καριέρας, με υψηλή εκλογική επίδοση και αντίστοιχη ικανότητα στη διαχείριση του προφίλ τους. Μάλιστα ακόμα και όταν διαβάζουμε τα σενάρια για διάλυση των δύο μεγάλων κομμάτων, μαγειρεύουμε το νέο σχήμα παίρνοντας υλικά από την κουζίνα τους. Τα κόμματα εξουσίας εκτρέφουν και πολιτικούς εξουσίας. Για να το πω αλλιώς, να μας καλύψω όλους: η κρατούσα άποψη για την άσκηση εξουσίας προσωποποιείται κυρίως σε επιλογές από τα δύο μεγάλα κόμματα. Είναι μία αντίφαση που εμείς καλλιεργήσαμε ή, αν θέλετε, επιτρέψαμε να φυτευτεί στον κήπο μας: δεν θα δίναμε ποτέ την εξουσία σε πολιτικούς που έχουν κάθε ηθικό δικαίωμα να υπογράψουν το συγκεκριμένο άρθρο. Αντιθέτως, την προσφέρουμε σε αυτούς που θεωρούμε ότι ξέρουν καλύτερα τη δουλειά. Πάρτε τυχαία ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του εκλογικού σώματος. Μπορεί να δηλώνει τον σεβασμό του στον Κουβέλη, αλλά θα χάριζε την εξουσία σε κάποιον σαν τον Λοβέρδο.
Ουσιαστικά για άλλη μια φορά βρισκόμαστε μπροστά στο βασικό πολιτικό πρόβλημα που μας ταλαιπωρεί: ζητούμε να μας βγάλουν από την κρίση αυτοί που μας οδήγησαν εκεί. Όχι επειδή ξέρουν τον δρόμο, αλλά επειδή θεωρούμε πως δεν έχουμε άλλη επιλογή. Τα πρόσωπα είναι συγκεκριμένα και ο αριθμός τους περιορισμένος-δεν υπάρχει παρθενογένεση σε αυτά τα πράγματα. Η Ελλάδα είναι μικρή χώρα, το επικοινωνιακό περιβάλλον ασφυκτικά προσδιορισμένο και η αγορά από την οποία μπορείς να ψωνίσεις λύσεις δεν έχει πάνω από δύο-τρία ράφια.
Θα αλλάξει κάτι; Λογικά ναι. Κάποια στιγμή θα προκύψουν τα νέα σχήματα, έστω και αν οι ηγεσίες τους προέρχονται από παραδοσιακούς κομματικούς σωλήνες. Όμως αυτά τα σχήματα για να επιβιώσουν θα πρέπει να είναι ανοιχτά προς την κοινωνία, πέρα από στεγανά και αγκυλώσεις. Και μία νέα δομή, όχι του πολιτικού συστήματος, αλλά της κομματικής μορφολογίας, ίσως επιτρέψει την ανάδειξη νέων προσώπων. Το καινούργιο δεν είναι εδώ, αλλά κυοφορείται. Δεν γίνεται και αλλιώς.
