Ο Μαρκ Ζάκεμπεργκ έδωσε ένα εκατομμύριο δολάρια για τα έξοδα ορκωμοσίας του προέδρου Τραμπ. Κοινώς έπεσε στα γόνατα, πήρε μία βούρτσα και έγινε λουστράκος του τύπου που, στο τέλος της προηγούμενης θητείας του, είχε αποκλειστεί από το Facebook. Αλλά επειδή τα λουστρίνια του Τραμπ απαιτούν το τέλειο γυάλισμα, ο Μαρκ έβαλε και λίγη γλώσσα. Και ανακοίνωσε, όπως θα μάθατε, την ουσιαστική κατάργηση του ελέγχου δεδομένων στις αναρτήσεις που γίνονται στις ελεγχόμενες, από τον ίδιο, πλατφόρμες κοινωνικές δικτύωσης.
Το μέτρο αρχικά θα εφαρμοστεί στις ΗΠΑ. Και ο Ζάκεμπεργκ πέτυχε με ένα σμπάρο πολλά τρυγώνια. Ξεφορτώθηκε μερικές χιλιάδες υπαλλήλων και μετέτρεψε τις πλατφόρμες του σε γόνιμο έδαφος για να μπει ο Τραμπ και να κάνει τη σπορά του. Ακριβώς αυτό που έκανε και ο Μασκ με το Χ, μετατρέποντας το Twitter σε έναν τεράστιο κήπο όπου ξεπετάγονται σαρκοβόρα φυτά. Σήμερα, λοιπόν, αν κάνεις μία ανάρτηση στο Facebook υποστηρίζοντας ότι η Γη είναι επίπεδη και ισορροπεί πάνω σε τεράστιες κολόνες πάγου, το πιθανότερο είναι να αφαιρεθεί καθώς θα ελεγχθεί για τη σχέση της με την αλήθεια. Με το νέο καθεστώς που θα εισάγει η Meta, η ανάρτηση θα μείνει στη θέση της. Κατά το αφεντικό της, έτσι υπηρετείται το αίτημα για ελευθερία του λόγου. Αν αντιδράσουν πολλοί χρήστες στο περιεχόμενο της ανάρτησης, αυτό, απλώς, θα καταγραφεί.
Η σχέση με την αλήθεια είναι πλέον υποκειμενική. Αλλωστε ο Τραμπ είχε δηλώσει, στην πρώτη θητεία του, ότι αυτό που αισθάνεται ο κόσμος είναι πιο σημαντικό από την αλήθεια. Την ίδια περίοδο, οι άνθρωποι από το επικοινωνιακό επιτελείο του μιλούσαν για την «εναλλακτική πραγματικότητα», δηλαδή για μία κατάσταση που υπάρχει, ακόμα και αν δεν είναι συμβατή με την πραγματικότητα. Ενδεχομένως να απορείτε για ποιο λόγο αυτή η εξέλιξη είναι ρουσφέτι στον Τραμπ και στο χυλό της αντίδρασης που πάει να «δέσει» ανά τον κόσμο με τα δολάρια του Μασκ. Διότι στην κοινωνική δικτύωση, έτσι όπως είναι ρυθμισμένοι οι αλγόριθμοι, ακούγονται περισσότερο εκείνοι που φωνάζουν συντονισμένα. Κάπως έτσι, αν μαζευτούμε μερικές εκατοντάδες και γράφουμε για την επίπεδη Γη ή για παιδεραστές με κέρατα σε σχήμα σφυροδρέπανου, ο αλγόριθμος θα μας πάρει στα σοβαρά, θα μας προωθήσει και δεν θα υπάρχει ανθρώπινο χέρι να μας λογοκρίνει.
Στην αρχή τα social media άλλαξαν τη φύση της δημοκρατίας. Της έδωσαν περισσότερα συμμετοχικά χαρακτηριστικά, τουλάχιστον στο επίπεδο της πολυφωνίας. Τώρα όμως έχουν σαφή στόχο να την υπονομεύσουν ή, τέλος πάντων, να της δώσουν μία εντελώς διαφορετική μορφή. Και εδώ αναδεικνύεται μία τεράστια αντίφαση. Ο Μασκ και ο Ζάκεμπεργκ έγιναν μεγιστάνες μέσα από την τεχνολογία, χρησιμοποίησαν, δηλαδή, ως όχημα την επιστήμη, τη γνώση και την πρόοδο. Και κάνοντας χρήση αυτών των εργαλείων εξυπηρετούν ένα σχέδιο για το πισωγύρισμα του κόσμου. Δεν είναι εξωφρενικό; Ο Μασκ ετοιμάζεται να στείλει ανθρώπους στον Αρη, αλλά παράλληλα προωθεί την πολιτική εξαχρείωση στη Γη. Είναι, κατά κάποιον τρόπο, σαν να βλέπεις τον Προμηθέα να παίρνει τη φωτιά και να βάζει μπουρλότο στις κοινωνίες των ανθρώπων.
Πριν από πέντε χρόνια ο Ζάκεμπεργκ επιχείρησε να θέσει σε κυκλοφορία ένα ψηφιακό νόμισμα που θα ήταν συνδεδεμένο με τα ισχυρότερα νομίσματα του πλανήτη. Επρόκειτο για το Libra. Οι κεντρικές τράπεζες ανατρίχιασαν. Ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας είχε, περίπου, δηλώσει ότι αν το Facebook θέσει νόμισμα την κυκλοφορία, οι Ευρωπαίοι θα κάνουν τα πάντα για να εξαφανίσουν και το νόμισμα και την εταιρεία. Τότε ο Μαρκ, για τον οποίο υπάρχουν αμφιβολίες ως προς τη φύση του, αν είναι άνθρωπος ή ρομπότ, μαζεύτηκε. Ωστόσο καταλάβαμε ότι υπάρχουν μία χούφτα εταιρείες με ισχύ και περιφερειακά οικοσυστήματα που πλέον τους επιτρέπουν να αναμετρηθούν με κράτη. Ο Τραμπ είναι ο πιο ισχυρός άνθρωπος στον πλανήτη. Ο Μασκ είναι ο πιο πλούσιος και διαθέτει δίκτυο δορυφόρων. Ο Ζάκεμπεργκ ξέρει τι σκέφτονται, τι νιώθουν και τι ποθούν δισεκατομμύρια άνθρωποι. Εχει πληροφορίες που, μέχρι πριν από λίγα χρόνια, ήταν διαθέσιμες μόνο στον Θεό. Αν αυτή η συμμαχία έχει σχέδιο, τότε όλοι μας ανήκουμε στις λεπτομέρειες του.
