O Ρόουαν Ατκινσον, που τον γνωρίζουμε καλύτερα ως Mr Bean, έχει κάνει μία κωμική σειρά κατά την οποία ταξιδεύει στο παρελθόν της Αγγλίας. Σε ένα επεισόδιο πετυχαίνει τον Σαίξπηρ. Και αφού του αποσπά αυτόγραφο, τον σωριάζει με μια γροθιά στο πάτωμα. «Αυτό είναι για κάθε μαθητή που τα επόμενα τετρακόσια χρόνια θα υποφέρει εξαιτίας σου», του λέει. Και τον αποχαιρετά με μία κλωτσιά για την τετράωρη παράσταση του Αμλετ από τον Κένεθ Μπράνα.
Είναι στιγμές που θέλω να κάνω το ίδιο στον Πάουλο Κοέλιο, ο οποίος, παρεμπιπτόντως, ζει στη Ρώμη, δηλαδή δυο βήματα από εδώ. Eίναι ανυπολόγιστη η ζημία που έχει προκαλέσει ο Κοέλιο με τον «Αλχημιστή» και το σύμπαν που συνωμοτεί για να σου δώσει αυτό που ζητάς. Δεν είναι αστείο. Δεν είναι καθόλου αστείο. Τον 19ο αιώνα αναπτύχθηκε κάτι σαν φιλοσοφικό κίνημα σύμφωνα με το οποίο τα γεγονότα που συμβαίνουν στη ζωή σου είναι αντανάκλαση των σκέψεων που κάνεις. «Σκέψου θετικά για να σου συμβούν όμορφα πράγματα». Θετική ενέργεια και πάει λέγοντας. Υπάρχει και ονομασία. «Ο Νόμος της Ελξης». Το 1988 κυκλοφορεί ο «Αλχημιστής», ένα βιβλίο με τεράστια επίδραση, κυρίως στις γυναίκες. Και το σύμπαν που συνωμοτεί για να σου δώσει αυτά που θέλεις απέκτησε ισχύ αξιώματος.
Το 2006 ακολουθεί το «Μυστικό», ένα βιβλίο από την αυστραλέζα δημοσιογράφο Ρόντα Μπερν. Εκανε τόσο σουξέ που σύντομα γυρίστηκε και ταινία. Το βιβλίο λέει περίπου αυτό: αν θέλεις κάτι πολύ και το ζητήσεις με το σωστό τρόπο, τότε το σύμπαν θα στο προσφέρει. Στη Μπερν το προσέφερε. Εγινε ζάμπλουτη. Δεν ξέρω όμως κανέναν που να πλούτισε διαβάζοντας το βιβλίο. Για να καταλάβετε, το τελευταίο της βιβλίο έχει τίτλο «Το Μυστικό για την αγάπη, την υγεία και τον πλούτο». Τι άλλο μπορεί να επιθυμήσει ένας άνθρωπος; Κάπως έτσι, άρχισε να στήνεται μία τεράστια βιομηχανία από επαγγελματίες που παίρνουν τα ωραία σου λεφτά για να σου πουν πώς θα γίνεις πλούσιος, πετυχημένος και ερωτικά ακαταμάχητος. Σήμερα, λοιπόν, υπάρχουν καθόλα σοβαροί άνθρωποι που σηκώνονται κάθε πρωί, στέκονται μπροστά στον καθρέφτη τους και δηλώνουν στον εαυτό τους ότι αξίζει, αξίζει, αξίζει. Είναι όμορφος, προορισμένος να πετύχει, ανοίγοντας την αγκαλιά του για να πάρει όσα έχει να του δώσει το σύμπαν. Ακολούθως θα απαριθμήσει όλα όσα τον κάνουν να αισθάνεται ευγνωμοσύνη, ενώ πρωί και απόγευμα, για επτά μέρες, θα γράφει επτά φορές αυτές που θέλει να του φέρει το σύμπαν με delivery. Ακοπα. Ανέξοδα. Εύκολα.
Κυρίως πρόκειται για γυναίκες, το διαπιστώνεις και στις σχετικές ομάδες στο Facebook. Που από τη μία πιστεύουν ότι είναι τόσο σημαντικές ώστε η Δημιουργία στήνει αφτί να ακούσει τους πόθους τους και από την άλλη υιοθετούν μία στάση μεταφυσικής μοιρολατρίας και οι αποτυχίες τους αποδίδονται στη βούληση του σύμπαντος. Διαβάζεις αυτά που ζητάνε οι γλυκιές μου και είναι τόσο απλά, τόσο προβλέψιμα, τόσο ανθρώπινα και εν τέλει τόσο μίζερα. Εναν καλό σύντροφο, καλή τύχη για τα παιδιά τους, ένα σπίτι δίπλα στη θάλασσα και ακλόνητη υγεία.
Στο μεταξύ, αν μπεις σε αυτή τη δίνη δεν βγαίνεις ποτέ. Θα δοκιμάσεις να «επαναπρογραμματίσεις» τον εαυτό σου, θα καταργήσεις εκφραστικά σχήματα από το λεξιλόγιο σου, θα κάνεις οτιδήποτε σου πει ο «γκουρού» για τον οποίο δεν ξέρεις ούτε καν από πού κρατάει η σκούφια του. Ενδεχομένως να ψάξεις life coach ή σύμβουλο ψυχικής υγείας, χωρίς καν να ελέγξεις τα προσόντα και το βιογραφικό τους. Δεν θα πας σε ψυχίατρο ή ψυχολόγο, αλλά σε εκείνον που θα ξεκλειδώσει την πόρτα της επιτυχίας. Αλλωστε και εσείς, αν θέλετε, αύριο μπορείτε να γίνετε life coach ή σύμβουλος ψυχικής υγείας άνευ πιστοποίησης, χωρίς να υποστείτε τον παραμικρό έλεγχο. Είναι μία μπίζνα που δεν ελέγχεται από κανέναν και μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη για αρκετούς ανθρώπους. Μπορεί πάλι να μην κάνετε τίποτα από όλα αυτά και απλώς να αναζητήσετε τα δώρα του σύμπαντος στις σελίδες των βιβλίων αυτοβελτίωσης. Πληρώνεις είκοσι ευρώ για να διαβάσεις, με κεφαλαία γράμματα, ότι πρέπει να διώξεις από τη ζωή σου οτιδήποτε περιέχει τοξικότητα. Καλύτερα στην εκκλησία και στον πνευματικό. Πολύ καλύτερα.
