«Για μας στη Νίκαια δεν υπάρχει πια οδός “Γ. Λαμπράκη”, αλλά “Παύλου Φύσσα”». Το διάβασα στο twitter. Το βρήκα λογικό. Διόλου βλάσφημο. Κατανοητό. Θεμιτό. Οι ταραγμένες εποχές χρειάζονται πρόσωπα και σύμβολα για να παραδώσουν στη συλλογική μνήμη. Ο Παύλος Φύσσας έχει τσεκάρει όλα τα κουτιά στον κατάλογο με τα προσόντα ενός ήρωα. Ακόμα και αν ο ίδιος δεν ήθελε να γίνει ήρωας (μεταξύ μας, ποιος θέλει;) η αθανασία στη μνήμη μίας γενιάς είναι η μοναδική αποζημίωση που μπορεί να εισπράξει για την κακή του τύχη. Και αν ο θάνατος του γίνει η αφορμή για να χτυπηθεί το κακό, τότε η μνήμη είναι το ελάχιστο, αλλά και το μέγιστο, που του οφείλουμε.
Βιοπαλαιστής, καλλιτέχνης, με προϋπηρεσία στη ναυπηγοεπισκευαστική, όπως και ο πατέρας του. Με στίχους και νότες απέναντι στο σύστημα. Νέος. Και νεκρός από χέρι φονιά, βαμμένο στο μαύρο του φασισμού που έθρεψε η κρίση. Ο Παύλος Φύσσας είναι ο πρώτος ήρωας αυτής της περιπέτειας. Δεν θα μπορούσαν να είναι οι αυτόχειρες, οι απελπισμένοι της ανέχειας. Οι μικρές καθημερινές τραγωδίες δεν έχουν το ανάστημα να προκαλέσουν τη μνήμη. Ούτε τα οικονομικά ναυάγια μπορούν να αναμετρηθούν με το αίμα. Άλλωστε οι αυτοκτονίες δεν έχουν την απαραίτητη ευθύτητα της σύγκρουσης. Με τον Φύσσα είναι αλλιώς. Συγκρούστηκε ευθέως με τον εχθρό. Και έρχεται σε μία εποχή που οι παλιοί ήρωες ξεφτίζουν. Θα χρειαστεί, βέβαια, το χρόνο για να ντυθεί στον δικό του μύθο. Όλα θα γίνουν όταν πρέπει, ίσως και γρηγορότερα. Θα του αποδοθεί αντιφασιστική δράση, καλλιτεχνικός οίστρος, δίκαιοι αγώνες. Ήδη άνθρωποι ψάχνουν για να γράψουν την ιστορία της ζωής του. Ο θάνατος είναι κόσκινο που κρατάει μόνο τα ευγενικά σου χαρακτηριστικά. «Παύλος Φύσσας-Αντιφασίστας» λέει το σύνθημα. Τι και αν οι δικοί του άνθρωποι διαψεύδουν αρνούνται τους πολιτικούς χαρακτηρισμούς; Ο νεκρός δεν είναι δικός τους. Είναι σαν εκείνους τους Παλαιστίνιους μάρτυρες που μεταφέρονται στα χέρια των ομοεθνών τους. Στην οικογένεια ανήκει ο πόνος. Όχι η μνήμη.
Είναι νεκρός και οι νεκροί δεν μπορούν να σε προδώσουν. Μπορούν, βέβαια, να προδοθούν, αλλά αυτό είναι λεπτομέρεια. Ο Φύσσας θα παραδοθεί στους επόμενους σαν στίχος τραγουδιού που μένει στο στόμα ακόμα και αν δεν καταλαβαίνεις τι λέει. Και αυτό δεν είναι ούτε κακό, ούτε περίεργο. Είναι όπως πρέπει να γίνονται τα πράγματα. Σύντομα εκεί που έπεσε νεκρός θα μπει η πινακίδα με το όνομά του. Και έτσι πια ο δρόμος θα έχει τη δική του ιστορία.
