Οι κυβερνητικοί βουλευτές θα επιδείξουν, λέει, ανοχή και θα ψηφίσουν το νομοσχέδιο για τον ενιαίο φόρο ακινήτων. Σώπα! Ακόμα και αν έσκιζαν τα ρούχα τους πάνω στο βήμα, η ώρα της ψήφου θα είχε μόνο μία μεγάλη κατάφαση. Όταν έχεις ψηφίσει ένα μνημόνιο, μετά μπορείς να ψηφίσεις απίστευτα πράγματα, έστω και αν κάνεις νάζια για να τηρήσεις τα προσχήματα. Είμαι βέβαιος πως αν μπορούσε, ο Στουρνάρας, θα τους έφερνε να ψηφίσουν και νόμους από ξένα κοινοβούλια. Τα ψηφίζουν όλα. Και, μεταξύ μας, δεν μπορούν να κάνουν και αλλιώς. Βλέπετε στον καιρό μας, τώρα που τα πάντα έχουν έρθει στα άκρα, απογυμνώνονται και οι τοίχοι του συστήματος από τους σοβάδες του κοινοβουλευτισμού. «Δεν θέλω να ακούω βλακείες. Αν θέλει ο υπουργός περνάει κάτι. Αν δεν θέλει, όσο και αν χτυπηθώ εγώ στα έδρανα, θα με έχει γραμμένο κανονικά» μου εξηγούσε παλαιός κοινοβουλευτικός στο καφενείο της Βουλής. Σωστό.
Θεσμικά και πολιτικά τα πάντα είναι προσαρμοσμένα στα μέτρα του υπουργού. Ακόμα και το Σύνταγμα, αν υπάρχει βούληση, γίνεται τόσο ελαστικό, όσο χρειάζεται για να περάσει ένας νόμος ή να μην υιοθετηθεί μία ρύθμιση. Στην πράξη, το νομικό τμήμα στο υπουργικό γραφείο είναι ισχυρότερο από την ολομέλεια της Βουλής. Το νομικό τμήμα συσκευάζει σε θεσμικό πλαίσιο την πολιτική βούληση της κυβέρνηση. Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους; Αν ερωτηθεί, έχει γνωμοδοτικό προσανατολισμό που ταυτίζεται με την υπουργική βούληση. Το Επιστημονικό Συμβούλιο της Βουλής σπανίως θέτει προσκόμματα. Όλες οι πόρτες με το ίδιο κλειδί ανοίγουν.
Μένει ο βουλευτής και η συνείδησή του. Η οποία είναι συνήθως κομματική, υπαλληλική. Διότι, μεταξύ μας, ο βουλευτής υπάλληλος είναι-έτσι αντιμετωπίζει και ο ίδιος τη θέση του. Μη βλέπετε περιπτώσεις σαν του Πολύδωρα-οι πατρίκιοι έχουν την πολυτέλεια της ηρωικής εξόδου και του ευδόκιμου τερματισμού μίας πολιτικής καριέρας πάνω στο μαξιλάρι της παχυλής σύνταξης. Δείτε έναν μέσο βουλευτή που βρήκε καλή δουλειά με ηγεμονικό μισθό και προνόμια. Δεν έχει το ανάστημα για να απορρίψει ένα κρίσιμο μέτρο. Άλλωστε συχνά οι λόγοι που τον οδηγούν στη Βουλή ορίζονται από την έλλειψη αναστήματος. Κάπως έτσι, οι αντιδράσεις εγείρονται πάντα ομαδικά, αφού ελάχιστοι μπορούν να πάρουν μία διαφωνία μόνο στους ώμους τους. Συχνά δε, αποδεικνύεται ότι δεν καταλαβαίνουν τι ακριβώς διαβάζουν-η διάταξη για τις ΠΑΕ αποσύρθηκε, για να επανέλθει όταν οι βουλευτές απέκτησαν ουσιαστική γνώση του περιεχομένου.
Ναι, ξέρω, τώρα ο συλλογισμός μου μπορεί να αντιστραφεί σαν σουφρωμένα χείλη που γίνονται χαμόγελο. Κανένας δεν θα ήθελε οι ίδιοι άνθρωποι να πράττουν κατά βούληση και να λειτουργούν κατά συνείδηση. Αρκετοί εξ αυτών θα ήταν επικίνδυνοι.