Η κυρία Σταυρούλα θα πάει αύριο να ψηφίσει στο ΠΑΣΟΚ. Αφού πρώτα σχολάσει το εκκλησίασμα και ο καφές με τις φιλενάδες. Στα 72 της, ψηφίζει ΠΑΣΟΚ όπως πληρώνει τον λογαριασμό του ρεύματος. Με πάγια εντολή. Δεν έχει ψηφίσει τίποτα άλλο. Μια ζωή με τον ίδιο άνδρα και το ίδιο κόμμα. Ο σύζυγος δεν θα πάει να ψηφίσει. Δηλώνει απογοητευμένος από την πολιτική και ήδη βρίσκεται στο οικογενειακό εξοχικό στην Εύβοια. Οι δημοσκόποι λένε ότι έχει μεγάλο ενδιαφέρον το κυρίαρχο ηλικιακό φάσμα που θα προσέλθει στην κάλπη. Αν δεις το εκκλησίασμα να μεταφέρεται στο εκλογικό κέντρο, τότε υπάρχει πρόβλημα. Εντάξει, γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει στόχευση στο δυναμικό κοινό. Ωστόσο αν η ουρά θυμίζει σειρά αναμονής μπροστά στο ΑΤΜ για τη σύνταξη, η φωτογραφία θα είναι ασπρόμαυρη. Tο ΠΑΣΟΚ καταγράφει τα καλύτερα σκορ του στις ηλικίες άνω των 45. Οι παλιοί έχουν αναμνήσεις και οι νέοι το θεωρούν cult. Αύριο, λοιπόν, μπορείτε να παίξετε ένα παιχνίδι με τον εαυτό σας. Σταθείτε κοντά σε ένα εκλογικό κέντρο και προσπαθήστε να ομαδοποιήσετε φυσιογνωμικά τον μέσο ψηφοφόρο του ΠΑΣΟΚ. Λογικά δεν θα είναι είναι εύκολο καθώς σήμερα αυτός ο ψηφοφόρος βρίσκεται κοντά, σχεδόν ταυτίζεται, με το μέσο Ελληνα. Διότι η εξελικτική διαδρομή του Homo Pasokous αντιστοιχεί στην ιστορία της χώρας τα τελευταία πενήντα χρόνια. Ελάτε να τη διατρέξουμε.
Οι πρωτοπασόκοι, λοιπόν, εμφανίζονται με τη Μεταπολίτευση και διακρίνονται από σαφή χαρακτηριστικά που τους καθιστούν αμέσως αναγνωρίσιμους σε σχέση με τα άλλα είδη της πολιτικής πανίδας. Ανήκουν κατά βάση στην εργατική τάξη ή στα χαμηλότερα επίπεδα του λιανεμπορίου. Διατηρούν μνήμες από τον πόλεμο και τον Εμφύλιο, πέρασαν τη χούντα με το κεφάλι κάτω και τρομαγμένοι. Διαβάζουν την εφημερίδα που κρατάτε και εσείς τώρα. Εχουν σχετικά μακρύ μαλλί, κατά πώς προστάζει η μόδα και η ελευθεριότητα της εποχής, φοράνε παντελόνι καμπάνα, πουκάμισο με μεγάλα πέτα. Η ανανεωμένη έκδοση εμφανίζεται γύρω στο 1985. Είναι εμποτισμένη με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση σε σχέση με το πρωτότυπο. Ο πασόκος της κλαδικής ή της Τοπικής Οργάνωσης έχει αποκτήσει πλέον μία αίσθηση ισχύος και κάπως πιο φουσκωμένη τσέπη. Σιγοτραγουδάει ρεμπέτικα, σηκώνει αυθαίρετο εξοχικό και λίγο αργότερα αγοράζει βίντεο για να βλέπει το βράδυ τίποτα μερακλίδικο αγκαλιά με την κυρά. Κυκλοφορεί με το κεφάλι ψηλά και την «Αυριανή» υπό μάλης. «Χτίζει» τα νυχτερινά μαγαζιά, γεμίζει τα γκρουπ που ταξιδεύουν στο εξωτερικό. Ακούει να τον φωνάζουν «κλέφτη» στο καφενείο, αλλά δεν ιδρώνει το αφτί του. Καμαρώνει τον Ανδρέα που συμπεριφέρεται ως γνήσιο αρσενικό, βγάζει μπροστά τον Μένιο και τον Βαγγέλη τον Γιαννόπουλο και επαναφέρει το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση επειδή δεν ανέχεται να τον βάζουν να δουλεύει μέχρι τα εξήντα.
Το τρίτο μοντέλο πασόκου κάνει παιχνίδι στο Χρηματιστήριο. Αγοράζει καλή κούρσα, μαθαίνει να κόβει το πούρο με τα δόντια, ακούει Παβαρότι στο στερεοφωνικό, θεωρεί τη χλιδή στοιχειώδες ανθρώπινο δικαίωμα, Παρασκευή πουλάει τις μετοχές από τα κλωστήρια και Σάββατο τα καίει όλα σε λουλούδια στη πίστα. Η εκσυγχρονιστική έκδοση αρχίζει πλέον να μη διαφέρει αρκετά από το αντίστοιχο νεοδημοκρατικό μοντέλο. Είναι φτιαγμένη πάνω στο ίδιο σασί, τραβάει τα πρώτα ευρώ από το ΑΤΜ, ψάχνεται για καμιά καλή ευκαιρία με ευρωπαϊκά προγράμματα, κοιτάζει μήπως χωθεί σε κανένα κόλπο με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, έχει αφήσει πίσω του την τραγωδία του Χρηματιστηρίου και προετοιμάζεται για τον επόμενο αιώνα. Και ύστερα ήρθε η κρίση. Η εγκατάλειψη. Η αρπαχτή του ΣΥΡΙΖΑ που επανέφερε αρκετούς στις αρχικές εργοστασιακές ρυθμίσεις. Τι χαρακτηριστικά έχει, λοιπόν, το μοντέλο που αύριο θα πάει στις κάλπες; Είναι αυτοί που απέμειναν από το κοσκίνισμα της κρίσης και εκείνοι που επανακάμπτουν μετανοημένοι. Βίωσαν την πολιτική μοναξιά που επέβαλε η συνέπεια τους, όταν επέμειναν στο αυθεντικό, απορρίπτοντας την κακόγουστη απομίμηση του ΣΥΡΙΖΑ. Ψήφισαν «Ναι» στο δημοψήφισμα, αλλά, αρκετοί από αυτούς, τον Μητσοτάκη. Αυτοπροσδιορίζονται ως κεντρώοι με προοδευτικό πρόσημο, θέλουν τη χώρα στην Ευρώπη, αποφασίζουν περισσότερο με τη λογική και λιγότερο με το συναίσθημα. Ανήκουν σε εκείνους που δεν φωνάζουν, ούτε κρέμονται από χείλη βουτηγμένα στο οξύ του λαϊκισμού. Ενδεχομένως είστε εσείς. Γιατί όλοι, μα όλοι μας, υπήρξαμε κάποτε ΠΑΣΟΚ, ακόμα και αν δεν το ψηφίζαμε.
