Πιθανότατα η ανάπτυξη δεν θα έρθει αυτές τις μέρες. Τριήμερο, παλιόκαιρος, ο χειμώνας ξεψυχάει φτύνοντας βροχή. Κρίμα, γιατί με 28% ανεργία υπάρχει κόσμος να την υποδεχθεί. Περίπου 1,5 εκατομμύρια είναι αυτοί που βουλιάζουν σε καναπέδες, πνίγουν τις μέρες τους σε καφέ, ξυπνάνε με ελπίδα και κοιμούνται απελπισμένοι.
Όμως η ανάπτυξη θα έρθει κάποια στιγμή φέτος, το είπε και ο Σαμαράς, το βλέπει και η Κομισιόν. Υποθέτω ότι όταν θα έρθει, θα βλέπουμε μπάλα. Του κερατά, πάμε σε καλοκαίρι με Μουντιάλ, η Ελλάδα θα ξενυχτάει με σουβλάκια, μπύρες, πίτσες. Μπορεί να μην καπνίσουν τσιμινιέρες, αλλά θα ανάψουν οι ψησταριές. Θα ανοίξουν σουβλατζίδικα και πιτσαρίες, θα δουλέψουν νέοι στα ντελίβερι. Αλλά και πιο πίσω: η κτηνοτροφία θα δώσει περισσότερο κρέας στην αγορά, τα σφαγεία θα δουλεύουν νύχτα, τέλος πάντων όλο το κύκλωμα του κρέατος (και της πατάτας, προτηγανισμένης και μη) θα σηκώσει τεράστιο τζίρο. Ναι, το Μουντιάλ είναι μία λαμπρή προοπτική ανάπτυξης για τη χώρα όπου τα σουβλατζίδικα και τα καφέ φυτρώνουν όπως οι τουλίπες στην Ολλανδία.
Και φοβάμαι ότι -πέραν του Μουντιάλ- δεν υπάρχει κάτι άλλο, γραμμένο σε χαρτί, ενταγμένο σε κάποια πολιτική. Εντάξει, δεν είμαι και με πυρσό στο χέρι αναζητώντας αναπτυξιακό σχέδιο στο σκοτάδι. Ούτως ή άλλως, σε ένα φιλελεύθερο σύγχρονο σύστημα η έννοια του κεντρικού σχεδιασμού δεν θέτει κατευθύνσεις, άρει εμπόδια. Επίσης υποτίθεται ότι η δημοσιονομική εξυγίανση θα απελευθερώσει πόρους και δυνάμεις και θα δημιουργήσει αναπτυξιακούς αυτοματισμούς. Καμία αντίρρηση. Όμως κάποιος πρέπει να κάνει κάτι για όλα αυτά, να πατήσει κουμπιά, να κινήσει νήματα, να βελτιώσει το οικονομικό περιβάλλον.
Η Ελλάδα προσπαθεί να ανακτήσει ανταγωνιστικότητα συμπιέζοντας τα κόστη εργασίας, θέτοντας στο περιθώριο την καινοτομία και την έρευνα. Όμως, όσο και αν μειώσουμε τους μισθούς, οι γείτονες θα έχουν χαμηλότερους-δεν μπορεί να είναι εκεί το πλεονέκτημα. Αν υπήρχε ένα κεντρικό σχέδιο θα έπρεπε να ευνοεί την καινοτομία, την ίδρυση νέων μικρών επιχειρήσεων, τις έξυπνες λύσεις στον τουρισμό, στην τεχνολογία και στις υπηρεσίες. Τίποτα από όλα αυτά. Αισθάνεσαι ότι σε αυτή τη χώρα θα επιβιώσουν μόνο οι κατσαρίδες και το πρωτογενές πλεόνασμα ή θα έρθουν οι άλλοι που θα σχεδιάσουν χαρούμενους συνεταιρισμούς και «κοινωνικές συλλογικότητες με επιχειρηματική δράση». Παρεμπιπτόντως, όταν τοποθετούν το όριο του πλούτου στις 50.000 ευρώ, όσους δηλώνουν περισσότερα στην εφορία να τους τιμούν σε ειδική τελετή στο Σύνταγμα και με δώρο ένα ταξίδι στη Βενεζουέλα-έπειτα από κλήρωση, φυσικά.
