Παρακολουθώ την κάλυψη της πυρκαγιάς από το CNN. Τα ελληνικά δίκτυα το πολύ να δείξουν ζωντανά καμιά φωτιά στην κουζίνα της Σπυριδούλας στο Master Chef. Ο δημοσιογράφος που κάνει τη μετάδοση στο CNN είναι σίγουρα θρησκευόμενος και τόσο ενημερωμένος για την ιστορία του καθεδρικού ώστε με καθηλώνει. Με συγκινεί.
Αισθάνομαι οδύνη, αντιλαμβάνομαι ότι η Παναγία των Παρισίων αντιπροσωπεύει πολλά περισσότερα από αυτά που πίστευα. Κυρίως αντιπροσωπεύει τον δεσμό με εκατομμύρια άλλους ανθρώπους που χρησιμοποιούν τον ίδιο κώδικα. Δεν είναι μόνο η εμβληματική θέση του μνημείου σε μία από τις σημαντικότερες πόλεις του πλανήτη. Δεν είναι μόνο το ιστορικό βάρος που μεταφέρει, ούτε το δράμα της Εσμεράλντας και του Κουασιμόδου.
Είναι τελικά και η πολιτιστική εγγύτητα. Φανταστείτε να ξεσπούσε πυρκαγιά στο Ταζ Μαχάλ. Δύσκολο, θα πείτε, αφού είναι κατασκευασμένο από μάρμαρο. Ας κάνουμε όμως την υπόθεση. Καίγεται το Ταζ ή κάποιο άλλο μνημείο στην Ασία. Η συναισθηματική μας αντίδραση δεν θα ήταν ίδια. Η εγγύτητα, όμως, φορτίζει το συναίσθημα. Είναι ακριβώς το ίδιο με αυτό που συμβαίνει στις τρομοκρατικές επιθέσεις. Αν χτυπήσουν το Τόκιο, το πολύ να χαζέψουμε πέντε λεπτά στην τηλεόραση. Αν χτυπήσουν το Παρίσι, ανάβουμε ρεσό και βάζουμε τη γαλλική σημαία στο προφίλ μας.
Είναι η δικτύωση που έχει μικρύνει τόσο τις αποστάσεις, ώστε το Παρίσι να θεωρείται οικείο και ο καθεδρικός του να αφήνει πάνω μας πολιτιστικό αποτύπωμα. Πριν από τρεις δεκαετίες η ένταση της συναισθηματικής μας αντίδρασης θα ήταν χαμηλότερη. Εντάξει, δεν θα υπήρχε ζωντανή μετάδοση στο κινητό για να διεγείρει το συναίσθημα. Όμως δεν υπήρχε και αυτή η αίσθηση της κοινής πολιτιστικής αναφοράς που αναπτύσσουμε ως Ευρωπαίοι. Κατά μία εκδοχή, αυτές οι τραγωδίες έχουν τη χρησιμότητά τους. Μας θυμίζουν, τουλάχιστον σε μας τους Ευρωπαίους, ότι ακόμα και αν δεν έχουμε κοινές καταβολές, χτίζουμε τη μνήμη των επόμενων γενεών με τα ίδια υλικά.
