Τον Δεκέμβριο του 2002 ο υφυπουργός Εξωτερικών Ανδρέας Λοβέρδος πήγε στον Λίβανο και επιθεώρησε μία συμβολική ανατίναξη ναρκών, από την ελληνική ΜΚΟ για την αποναρκοθέτηση. Το ίδιο βράδυ, στο πλαίσιο επίσημου δείπνου, είπε ότι η Ελλάδα παρέχει βοήθεια προς χώρες που έχουν ανάγκη. Ο Λίβανος είναι μια από αυτές και οι κόποι του ελληνικού λαού πιάνουν τόπο.
Οι κόποι του ελληνικού λαού έπιασαν τόπο και στη Βοσνία, μα και στο Ιράκ, χώρες όπου δραστηριοποιήθηκε η ΜΚΟ για την οποία η «πιάτσα» συζητά εδώ και δέκα χρόνια, αλλά η Δικαιοσύνη μόλις τώρα ξέμπλεξε το κουβάρι. Είναι βέβαιο ότι θα αποδοθούν ευθύνες. Όμως θα έχει φωτιστεί μόνο μία γωνιά ενός σκοτεινού δωματίου. Ποτέ δεν θα μάθουμε την πλήρη αλήθεια για τον μηχανισμό που στήθηκε πίσω από τις ΜΚΟ του υπουργείου Εξωτερικών. Διότι κανένας δεν θα καταφέρει να διακρίνει πού σταματά η εξυπηρέτηση εθνικών συμφερόντων και πού αρχίζει η κοινή απάτη. Όμως ελάτε να βγάλουμε καμιά νάρκη πρώτα.
Δύο χρόνια πριν τη σεμνή τελετή του Λιβάνου, ο δημοσιογράφος Κώστας Τζεβελέκος αποφάσισε να ιδρύσει τη ΜΚΟ International Mine Initiative, προκειμένου να αφαιρέσει τις νάρκες από το έδαφος της πολύπαθης Βοσνίας. Εκείνη την περίοδο ήταν παντρεμένος με την αδερφή του Έλληνα πρέσβη στο Σεράγεβο, Π. Μαντζουράνη -ο γάμος δεν ευτύχησε να μακροημερεύσει. Είναι άγνωστο κατά πόσο η συγγενική σχέση με τον πρέσβη συνέβαλε στην εκταμίευση των κονδυλίων από το υπουργείο Εξωτερικών. Πάντως για να πάρει χρήματα μια ΜΚΟ, πέρα από την αιτιολογική έκθεση που συντάσσει η ίδια, απαιτείται και η συναινετική έκθεση της ελληνικής πρεσβείας στη χώρα όπου θα γίνει το έργο. Αντιθέτως, δεν απαιτείται ο ενδελεχής έλεγχος του έργου από την πρεσβεία. Σε αυτά, τα βρίσκει η ΜΚΟ με την Υπηρεσία Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας του ΥΠΕΞ. Το 2000, επικεφαλής της ΥΔΑΣ ήταν ο Άλεξ Ράντος, πρόσωπο της απολύτου εμπιστοσύνης του υπουργού Γιώργου Παπανδρέου. Ο Ράντος ήταν θερμός υποστηρικτής της διπλωματίας μέσω ΜΚΟ. Επί των ημερών του χρηματοδοτήθηκαν τουλάχιστον 398 ΜΚΟ. Μπορείτε να δείτε τη λίστα εδώ. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι χρηματοδοτήθηκαν ΜΚΟ με τίτλους όπως: «Εταιρεία για την ανεξιθρησκεία, ευημερία και ανάπτυξη των λαών», «Δίκτυο αλληλεγγύης για την πρόοδο και την ανάπτυξη», «Ελληνικός Σύνδεσμος για τη Διεθνή Ανάπτυξη» «Αλληλεγγύη των Λαών», «Διεθνής Ανθρωπιστικός Οργανισμών Ορθοδόξων Χριστιανών», «Νέα Οικολογία», «Ελληνική Δράση Αφρικής», «Φίλοι της Αφρικής», «Οικουμενική Δελφική Ένωση», «Δημοσιογράφοι κοντά στα σύνορα», «Γολγοθάς», «Νόμος και φύση».
Ζήτησα από υψηλόβαθμο παράγοντα του ΥΠΕΞ, εκείνης της εποχής, να μου σχολιάσει την πλούσια χλωρίδα των ΜΚΟ που άνθισαν στο θερμοκήπιο των υπηρεσιών τους. Διέκρινα αμηχανία, αλλά και μία παραδοχή: «πολλές ΜΚΟ χρησιμοποιήθηκαν για την προώθηση εθνικών θεμάτων και θέσεων, αν θέλεις και για την επίλυση προβλημάτων. Μπορεί, ας πούμε, κάποια να έκανε εξυπηρέτηση προς υπουργό άλλης χώρας για να μας λύσει μετά ένα πρόβλημα. Κάποια άλλη ίσως χρησιμοποιήθηκε για να βγάλει από δύσκολη θέση κάποιο Πατριαρχείο». Κατανοητό, θέλουν και οι υπηρεσίες να κάνουν τις δουλειές τους. Είναι γνωστό ότι πρωτοπαλίκαρα των Σέρβων της Βοσνίας χρηματοδοτήθηκαν από τη συγκεκριμένη ΜΚΟ. Πάμε να βγάλουμε καμιά νάρκη;
Να πάμε στο Ιράκ, όπου η καλή ΜΚΟ φέρεται να δραστηριοποιήθηκε με επιτυχία. Όμως αυτό δεν το κατάλαβαν οι ελληνικές διπλωματικές αρχές στη χώρα. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι επικεφαλής τους δεν έστειλαν ποτέ κάποια ενημέρωση στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΞ. Και στον Λίβανο; Εκεί έγιναν υπέροχα πράγματα αφού η Ελλάς ανέλαβε όχι μόνο την αποναρκοθέτηση, αλλά την εκπαίδευση στελεχών που θα ενημέρωναν σχετικά τον τοπικό πληθυσμό -ειδικά αυτό κοστολογήθηκε 1.8 εκατ. ευρώ. Συνολικά για το πρόγραμμα του Λιβάνου επρόκειτο να δοθούν 5.4 εκατ. ευρώ. Δόθηκαν 3.6 εκατ. καθώς όταν άλλαξε ο πρέσβης μας στη Βηρυτό, ο διάδοχος του, Ν. Βαμβουνάκης, απέστειλε αρνητική εισήγηση στο ΥΠΕΞ. Ο προκάτοχος του, Γ. Γαβριηλίδης, που υποδέχθηκε τη ΜΚΟ του Τζεβελέκου στον Λίβανο, πήρε «προαγωγή», διορίστηκε πρέσβης στη Μαδρίτη. Η αναφορά Βαμβουνάκη είναι το κομβικό σημείο, για την διέγερση κάποιων αντανακλαστικών από τη διαχείριση Παπανδρέου. Ο Παπανδρέου τότε ζήτησε έλεγχο. Λίγους μήνες μετά, άλλαξε η κυβέρνηση. Ο Ευριπίδης Στυλιανίδης ανέλαβε, ως αρμόδιος υφυπουργός, τις ΜΚΟ. Ο ίδιος έλεγε ότι προωθεί φακέλους ΜΚΟ προς έρευνα. Συνέχισε, όμως, τη χρηματοδότηση.
