Άκουγα προχθές τον Ανδρέα Ανδριανόπουλο, στο Free Thinking Zone, να περιγράφει τον πρωθυπουργό της καρδιάς μας: «Θα είχε κάτι από Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και Καλομοίρα, ακαταμάχητη γοητεία, ένας ανίκητος συνδυασμός.» Δεν ξέρω αν θα επιλέγαμε ποτέ αυτόν τον τύπο για πρωθυπουργό. Εσείς θα μου πείτε ότι κατά καιρούς έχουμε εκλέξει χειρότερους. Εγώ θα τηρήσω τα προσχήματα και θα διαφωνήσω. Θα συμφωνήσουμε αν η κουβέντα πάει στους βουλευτές. Εκεί ήθελε να την πάει και ο Ανδριανόπουλος. Υποστήριξε ότι η τρόπος εκλογής με σταυρό είναι το κύριο κύτταρο της διαφθοράς και των πελατειακών σχέσεων που λεηλάτησαν τη χώρα. Ο ίδιος είναι υπέρ της λίστας. Και έφερε ως παράδειγμα τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα βρετανικά κόμματα αν και εκεί η ανάδειξη των βουλευτών γίνεται υπό διαφορετικό σύστημα διεκδίκησης της έδρας. Γενικώς εκεί είναι αλλιώς. Για την ακρίβεια παντού είναι αλλιώς.
Στην Ελλάδα η εκλογή βουλευτών με λίστα απορρίπτεται από τα πολιτικά αντανακλαστικά που προτάσσουν κάτι για τη λαϊκή βούληση και κάτι παραπάνω για τον εξοπλισμό του αρχηγού με μεγαλύτερη ισχύ. Δεν είναι άστοχη παρατήρηση. Όπου ισχύει το σύστημα της λίστας, τουλάχιστον στη Δύση, το δικαίωμα του αρχηγού στην αυθαιρεσία περιορίζεται από μηχανισμούς και δεοντολογία. Εδώ ο αρχηγός μπορεί να βάλει, κυριολεκτικώς, τον κηπουρό του στη λίστα. Εν τέλει ο σταυρός προτίμησης λειτουργεί και ως πρόκριμα για την ανάδειξη νέων στελεχών. Οι προνομιακοί παίκτες κάθονται στο κομματικό τραπέζι μεταφέροντας σταυρούς από μεγάλες περιφέρειες. Εντάξει, εξαιρείται ο Αντώνης Σαμαράς, αλλά υπάρχουν και άλλοι κανόνες που δεν έχουν σημειώσει το όνομά του. Υιοθετούμε, λοιπόν, τον σταυρό επειδή εξατομικεύει σε μεγάλο βαθμό την προτίμηση του ψηφοφόρου. Της δίνει ένα πρόσωπο για να ακουμπήσει. Για την ακρίβεια της προσφέρει μία πόρτα να χτυπήσει.
Πράγματι, ο σταυρός προτίμησης έχει συνδεθεί με τη χυδαιότητα της πελατειακής συνδιαλλαγής. Χιλιάδες συμπατριωτών μας ψηφίζουν βουλευτή, όχι κόμμα. Η υιοθέτηση της λίστας ίσως άλλαζε το κριτήριο επιλογής. Κυρίως, όμως, θα αφαιρούσε το καρότο από αρκετούς υποψηφίους. Σήμερα όχι μόνο τα κόμματα, αλλά ολόκληρο το πολιτικό σύστημα, έχουν διαρθρωθεί πάνω στο αρχέτυπο πρότυπο του κομματάρχη που τρέχει να μαζέψει σταυρούς για να τους μετατρέψει σε πολιτική ισχύ. Πώς θα ήταν με λίστα; Πιθανότατα θα ήταν καλύτερα. Αρκεί τα κόμματα να διέθεταν μηχανισμούς και κριτήρια για την επιλογή των υποψηφίων. Εκ των πραγμάτων θα επέλεγαν προσωπικότητες, όχι πρόσωπα. Στελέχη και όχι dealers ψήφων. Περισσότερους ανθρώπους και λιγότερα καρτούν.
