Σταματήστε έναν τυχαίο άνθρωπο στον δρόμο. Ζητήστε του να σας περιγράψει τον φασισμό. Θα σας μιλήσει, περιφραστικά, για μία σκοτεινή δύναμη που επιβάλλεται τυραννικά στον λαό, ποτίζοντας το σαρκοβόρο φυτό του φόβου. Ο φασισμός προσδιορίζεται, περίπου, ως θεομηνία.
Λογικό, με βάση την εμπειρία της στρατιωτικής χούντας. Η Ελλάδα κυβερνήθηκε από φασίστες χωρίς λαϊκή νομιμοποίηση, αλλά με κάποιο βαθμό λαϊκής αποδοχής ή ανοχής. Η περιγραφή αυτή κυριαρχεί και ως η πιο βολική: απενοχοποιεί τον λαό και απαλλάσσει από ευθύνες τη βούληση του. Όμως ο φασισμός δεν είναι ένα κακό που πέφτει από τον ουρανό. Το ξέρουμε και ας παριστάνουμε συχνά ότι το λησμονούμε. Και συνήθως οι φασίστες δεν παίρνουν την εξουσία με τα τανκς, αλλά υπερήφανα υψωμένοι στους ώμους του λαού.
Στους ταραγμένους καιρούς θυμόμαστε ότι ο φασισμός είναι κάτι σαν ιός εν υπνώσει στα κύτταρα της κοινωνίας. Και αφυπνίζεται όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Εμείς θεωρούμε ότι φασίστες είναι μόνο οι Κασιδιάρηδες και οι Μιχαλολιάκοι, άντε και όσοι τους ψήφισαν. Ναι, με την αυστηρά τεχνική, πολιτική, έννοια του όρου, έτσι έχουν τα πράγματα, αυτοί είναι φασίστες. Η ηγεσία της Χρυσής Αυγής και όσοι συνέπλευσαν μαζί της, με το αίμα του Φύσσα νωπό στο πεζοδρόμιο και τον τρόμο να βγαίνει από τους υπονόμους των λαϊκών γειτονιών. Όμως συχνά αναρωτιέμαι μήπως περιορίζουμε, στενεύουμε αρκετά την έννοια και τα όρια του φασισμού. Δεν είναι, άραγε, φασίστας ο τύπος που γυρίζει στο σπίτι και σπάει στο ξύλο τη γυναίκα και τα παιδιά του; Δεν είναι φασίστας ο ομοφοβικός, αυτός που δεν μπορεί να δει μαύρο σημαιοφόρο; Αυτός που οδηγεί στη ΛΕΑ, αλήθεια, τι να είναι; Η κυρά που πετάει τα σκουπίδια από το μπαλκόνι που ανήκει; Τι είναι ο τύπος που τσεκάρει τα περισσότερα κουτάκια περιγραφής του Ελληνάρα;
Προς Θεού, δεν ισχυρίζομαι ότι όλοι αυτοί δηλώνουν ή αισθάνονται φασίστες. Όμως ανήκουν στις ομάδες διασποράς του ιού. Ακόμα και αν δεν εκδηλώσουν συμπτώματα, λειτουργούν ως οι ιδανικοί ξενιστές. Η Χρυσή Αυγή μπορεί να τελείωσε, να διαλύθηκε. Τα συστατικά της όμως, είναι εκεί έξω. Περιμένουν κάποιον άλλον που, στη σωστή στιγμή, θα τα ρίξει πάλι στην κατσαρόλα.
