Ενα μεγάλο λάθος, που κάνουμε όλοι, προσεγγίζοντας τις αμερικανικές εκλογές είναι η γενίκευση. Αντιμετωπίζουμε το εκλογικό σώμα περίπου όπως το ελληνικό. Θεωρούμε ότι είναι σχετικά ομοιογενές με μία κοινή ατζέντα που διατρέχει όλη τη χώρα και διαμορφώνει την πολιτική επιλογή των ψηφοφόρων. Ασφαλώς και υπάρχουν κάποια θέματα, κυρίως οικονομικού ενδιαφέροντος, που ορίζουν την προεκλογική συζήτηση, αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο και, υποθέτω, επιστημονικά αδόκιμο να περιγράψεις τον μέσο αμερικανό ψηφοφόρο. Ακόμα και αν καταφέρεις να στοιχειοθετήσεις ένα προφίλ, τα συμπεράσματα σου ενδέχεται να πέσουν έξω ως προς το αποτέλεσμα. Διότι έτσι όπως είναι το εκλογικό σύστημα στις ΗΠΑ, η εκλογή δύναται να κριθεί από τις ιδιαιτερότητες μίας κομητείας που θα δώσει, οριακά, την πολιτεία σε έναν υποψήφιο. Επίσης λησμονούμε ένα στοιχείο που χαρακτηρίζει την Αμερική, αλλά δεν απαντάται στην Ευρώπη.
Ο ευρωπαίος ψηφοφόρος, για παράδειγμα ο Ελληνας, αποδίδει στην κυβέρνηση όλες τις παθογένειες. Από τα προβλήματα στο σχολείο των παιδιών μέχρι τα χαλασμένα φανάρια στους δρόμους. Στην Αμερική δεν ισχύει αυτό. Τα περισσότερα θέματα που άπτονται της καθημερινότητας των πολιτών συνδέονται με την πολιτειακή ή αυτοδιοικητική διακυβέρνηση. Για ένα κομμάτι της κοινής γνώμης η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αντιμετωπίζεται περίπου ως μηχανισμός καταδυνάστευσης και περιορισμού των ατομικών ελευθεριών. Ειδικά στο εκλογικό σώμα του Τραμπ υπάρχουν πάρα πολλοί που, με την επιλογή του συγκεκριμένου υποψηφίου, εκφράζουν την αποστροφή τους για το «βαθύ κράτος» και το «κατεστημένο της Ουάσιγκτον». Λέμε ότι είναι οι εκλογές της βαθιάς πόλωσης. Εντάξει. Δεν υπάρχουν εκλογές χωρίς πόλωση. Και θα σας πω για τις τρεις αναμετρήσεις που έτυχε να καλύψω εκ του σύνεγγυς. Το 2008, όταν εξελέγη για πρώτη φορά ο Ομπάμα, το βασικό debate είχε να κάνει με τον «Τζο τον υδραυλικό» και τη φορολόγηση των μικρών επιχειρήσεων, ενώ η κρίση απειλούσε με κατάρρευση την αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία. Και τότε βέβαια το Fox News έπαιζε ρεπορτάζ που, περίπου, έβγαζαν τον Ομπάμα πρωτοξάδερφο του Οσάμα, αλλά το φαντασιακό δεν υπερκάλυψε το πραγματικό. Και η ευφορία που αισθανθήκαμε όσοι είχαμε την τύχη να βρεθούμε στο Σικάγο εκείνο το βράδυ, με τα περιπολικά της αστυνομίας και τα απορριμματοφόρα να παίζουν πανηγυρικά τα φώτα τους, μας έλεγε ότι η Αμερική γυρίζει σελίδα. Το 2012 η κουβέντα αφορούσε περισσότερο το κοινωνικό κράτος, το Obamacare και τις μεταρρυθμίσεις στο πεδίο της πρόνοιας. Ηταν πολύ ήσυχες εκλογές, πέσαμε για ύπνο νωρίς. Τέσσερα χρόνια αργότερα, όλα ήταν διαφορετικά. Διότι ο Τραμπ μετακίνησε τη διαχωριστική γραμμή πάνω σε θέματα πολιτισμικής φύσης. Δεν μιλούσε για την τιμή της βενζίνης, αλλά για το διεφθαρμένο κατεστημένο που εκπροσωπούσε η Χίλαρι. Ο Τραμπ αφαίρεσε την πολιτική από τη συζήτηση ή, αν θέλετε, της έδωσε μία διαφορετική διάσταση.
Στην τελευταία προεκλογική συγκέντρωση της Χίλαρι, στη Φιλαδέλφεια, παραλίγο να πέσει ξύλο όταν στήθηκε μία μικρή αντισυγκέντρωση από τύπους που κρατούσαν πανό με το οποίο ζητούσαν τη φυλάκιση της. Στη συγκέντρωση τραγούδησε ο Σπρίνγκστιν, μίλησε το ζεύγος Ομπάμα και ο Μπιλ, αλλά όταν ανέβηκε η Χίλαρι στο βήμα ο κόσμος άρχισε να φεύγει από το πάρκο. Εκεί κατάλαβα ότι τα πάντα είχαν κριθεί. Και όταν την άλλη μέρα, στο Hilton, στη Νέα Υόρκη, περιμέναμε τον Τραμπ για τη νικητήρια δήλωση, το πλήθος που είχε συγκεντρωθεί έξω από το ξενοδοχείο ήταν λες και ήρθε από κάλεσμα της Χρυσής Αυγής.
Ο Τραμπ θα κέρδιζε την εκλογή και του 2020 αν δεν μεσολαβούσε η πανδημία. Και τώρα προβάλλει ως ισχυρό φαβορί επειδή, ακριβώς, η κουβέντα δεν μένει μόνο στα απτά και καθημερινά, αλλά πάει στους κομμουνιστές, στον Αντίχριστο, στην οπλοκατοχή, στους παιδόφιλους και στα σκοτεινά σχέδια για μία μουσουλμανική Αμερική υπό τον έλεγχο μεταναστών. Η αντιπαράθεση δεν είναι πολιτική, είναι πολιτισμική με βαθιές χαρακιές στα σύνορα των πολιτειών. Είναι να απορείς πώς αυτή η χώρα, που ηγείται στις επιστήμες και στην τεχνολογία, την ίδια στιγμή βυθίζεται σε επικίνδυνους αναχρονισμούς και αντιλήψεις μεσαιωνικού χαρακτήρα. Και, φυσικά, η αναμέτρηση αυτή μας αφορά περισσότερο από όσο νομίζετε. Γιατί η σπορά της κάποτε θα ανθίσει και εδώ. Ηδη βγαίνουν τα πρώτα βλαστάρια σαρκοφάγων φυτών.
