Οι σπουδαίοι καλλιτέχνες έχουν τη μνήμη, το αποτύπωμα τους έργου τους, για να κατευνάζουν τον φόβο του θανάτου. Είναι και αυτή μία παρηγοριά, ένα υποκατάσταστο της αθανασίας.
Εμείς θα σηκωθούμε σαν σκόνη από τον κόσμο, όμως ο καλλιτέχνης θα μείνει για καιρό ακόμα πίσω και μάλιστα στην πιο καλή στιγμή του. Ο σπουδαίος τραγουδοποιός αναθαρρεί μπροστά στον θάνατο, λέγοντας ότι θα επιστρέφει στη ζωή έστω για τρία λεπτά, ακόμα και ανάμεσα σε κορναρίσματα, στο κέντρο ενός φριχτού μποτιλιαρίσματος. Και μετά πάλι σιωπή και ανυπαρξία.
Ο ταλαντούχος ηθοποιός θα σκέφτεται πως ακόμα και όταν η σάρκα σαπίσει, η ψυχή του καλλιτέχνη θα επιστρέφει στην οθόνη και το κορμί θα ανακτά τη χάρη και το κάλλος του. Ο συγγραφέας θα ζει σαν τζίνι μέσα στα βιβλία του, ο εικαστικός θα κερδίζει μία ανάσα για κάθε ματιά στα έργα του και πάει λέγοντας.
Το θέμα είναι τι κάνουμε εμείς μπροστά στο θάνατο αυτών των ανθρώπων που μας μεγάλωσαν, μας ενέπνευσαν, μας κράτησαν συντροφιά, ενίοτε και το φανάρι.
Γεμίζει η timeline με τον νεκρό καλλιτέχνη. Να κάνεις τα post μπουκέτο, να ζεστάνεις το μάρμαρο. Και είναι ωραίο αυτό, όχι μόνο για τη μνήμη του, αλλά και για μας που διαπιστώνουμε ότι έχουμε πολλά όμορφα και τρυφερά να μοιραστούμε. Η Τέχνη, όπως και αν τη δεις, τα τραγούδια, τα βιβλία, οι ταινίες, είναι οι γωνίες που δίνουμε ραντεβού και συναντιόμαστε, οι κλωστές που πιάνουμε και πλέκουμε σχέσεις, συχνά δε και οι μεγάλες αφορμές που ψάχνουμε στη ζωή μας. Είναι και τα σημάδια που βάζουμε για να βρίσκουμε τον δρόμο προς το παρελθόν ή προς τα άδυτα του κόσμου μας.
Τι συμβαίνει όταν πεθαίνουν οι καλλιτέχνες που αγαπήσαμε; Είναι λες και φεύγουν σιγά-σιγά κομμάτια από το σκηνικό της ζωής μας. Ενα χέρι τα σηκώνει και ένα άλλο τα αντικαθιστά με καινούργια κομμάτια που μπορεί να είναι όμορφα, να έχουν ενδιαφέρον, αλλά όχι και το αντίστοιχο συναισθηματικό βάρος για μας. Και όσο μεγαλώνεις, τα κομμάτια αλλάζουν και φτάνεις να ζεις σε έναν κόσμο που, ακόμα και αν είναι γνωστός, δεν έχεις να πεις πολλά μαζί του. Ισως για αυτό οι γέροι να σιωπούν.
Πού πηγαίνουν, λοιπόν, οι καλλιτέχνες όταν πεθαίνουν; Μέσα μας, φυσικά, στο χωνευτήρι των μυαλών μας, γίνονται λίπασμα ιδεών και συστατικό αναμνήσεων. Μπερδεύονται, βέβαια, με άλλα πράγματα και αυτό το διαπιστώνεις όταν προσπαθείς να θυμηθείς ποιος έλεγε το τραγούδι, πώς πήγαινε ο στίχος, σε ποια ταινία το άκουσες. Ομως, όπως και να έχει, εμείς φιλοξενούμε τη δεύτερη ζωή των καλλιτεχνών. Παραμένουν ζωντανοί μέσα μας και θα πεθάνουν ξανά μαζί μας.
