Ο άνθρωπος μας διαβάζει εφημερίδα, προσπαθώντας να βρει που κρύβεται το Πρωταπριλιάτικο ψέμα. Και δεν τα καταφέρνει. Γιατί γίνεται όλο και πιο δύσκολο να ξεχωρίσεις το ψέμα από την αλήθεια
Κάποτε οι εφημερίδες έκαναν μερικά νόστιμα αστεία για την Πρωταπριλιά. Επρόκειτο, βέβαια, για πασιφανή ψεύδη που, όμως, σου έκλεβαν ένα χάχανο. Η Πρωταπριλιά ήταν η Αποκριά του Τύπου. Εδώ και χρόνια όμως σταμάτησαν. Οχι μόνο εδώ, αλλά στις περισσότερες χώρες. Δεν είναι που σοβάρεψαν τα πράγματα. Είναι που οι καιροί δεν σου επιτρέπουν να στήσεις μία καλή φάρσα. Αν πεις κάτι ακραίο, το πιθανότερο είναι ότι όλοι θα το πάρουν στα σοβαρά και ύστερα μπορεί να μπλέξεις. Αν πεις κάτι ήπιο, πνευματώδες, δεν θα στέκεται ως φάρσα, θα φαίνεται σαν παιδικό αστείο. Καθημερινά, άλλωστε, η αλήθεια και το ψέμα φτιάχνουν μία μακαρονάδα που σερβίρεται μπροστά σου. Μπορείς να ξεχωρίσεις το ένα μακαρόνι από το άλλο; Οχι. Και κάπως έτσι, ο άνθρωπος μας ξεφυλλίζει την εφημερίδα και στη συνέχεια θα περιηγηθεί στο δίκτυο. Και διαπιστώνει ότι υπάρχουν πάρα πολλές ειδήσεις που, στους παλαιότερους καιρούς, θα μπορούσαν να σταθούν μόνο ως πρωταπριλιάτικα αστεία. Λες και ζούμε μία φάρσα που έγινε σε λάθος χρόνο. Στο παρελθόν θα γελούσαν ή θα την απέρριπταν με ένα νεύμα. Τώρα όμως πρόκειται για τις ζωές μας. Πόσα ψέματα, λοιπόν, να σκαρφιστείς στις μέρες μας; Πες καλύτερα την αλήθεια. Ούτως ή άλλως οι περισσότεροι δεν πρόκειται να την πιστέψουν, θα περάσει για ψέμα. Αλλωστε, κατά μία εκδοχή, δεν υπάρχουν πλέον ψέματα, αλλά εναλλακτική πραγματικότητα. Στην εποχή που ο καθένας έχει αποκτήσει το δικαίωμα στη δική του αλήθεια, η έννοια του ψέματος συχνά ακούγεται καταπραϋντική. Ο άνθρωπος μας έχει μάθει, με τα χρόνια, ότι το ψέμα είναι αυτό που αραιώνει το πικρό φάρμακο της ζωής. Μία ζωή μόνο με αλήθειες θα ήταν αβίωτη. Αν αύριο έφευγε το ψέμα από τις ζωές μας, παρά τα όσα λένε, ο κόσμος μας θα γινόταν κόλαση. Ποιος θα μπορούσε να ζήσει σε έναν κόσμο που λέγονται και ακούγονται μόνο αλήθειες;
Προσπαθεί να μετρήσει πόσα ψέματα λέει ο ίδιος κάθε μέρα. Υπάρχουν, διαβάζει, έρευνες που δείχνουν ότι το 52% των ανδρών λέει τουλάχιστον τρία ψέματα τη μέρα. Οι γυναίκες είναι πιο ειλικρινείς και λένε γύρω στα δύο ψέματα τη μέρα. Λίγα του φάνηκαν. Πρώτα-πρώτα αν μετρήσεις τα ψέματα που λες προς τον εαυτό σου ο σωρός αρχίζει και μεγαλώνει. Ακόμα και αν δεν του λες ψέματα, συχνά προσπαθείς να του κρύψεις την αλήθεια. Ενίοτε συμβαίνει το αντίστροφο. Εκείνος προσπαθεί να σου πει αλήθεια και εσύ την εκλαμβάνεις ως ψέμα. Αν πάρεις τώρα ένα χαρτί και γράψεις πόσα ψέματα έχεις πει στον εαυτό σου, η σχέση σας μπορεί και να κινδυνεύσει. Δεν λες ψέματα στη δουλειά σου; Χμ, αυτό δεν είναι απόλυτο. Αλλά αν είσαι πωλητής, δεν γίνεται να μιλάς με τη γλώσσα βουτηγμένη στην αλήθεια. Σίγουρα όμως ψεύδεσαι στους κοντινούς σου ανθρώπους, κρατάς πράγματα μέσα σου, έχεις χωμένα μυστικά κάτω από τον καναπέ. Λες ψέματα και όταν σε ρωτάνε τι κάνεις και δηλώνεις «πολύ καλά». Συχνά θα καταφύγεις στο ψέμα όταν έχεις απέναντί σου το κράτος. Αλλά και το ίδιο το κράτος, δια των εκπροσώπων του, σε ποτίζει με ψέματα. Και σε έθρεψε με αυτά όταν σε μεγάλωνε με εθνικούς μύθους. Ακούς ψέματα από τους πολιτικούς και συχνά τα αναπαράγεις ως αλήθεια που ξέρεις ότι δεν θα περάσει τη δοκιμασία της πραγματικότητας. Δεν ξέρεις αν σου λέει ψέματα η θρησκεία και οι λειτουργοί της -πρέπει να πεθάνεις για να κάνεις διασταύρωση. Το υποψιάζεσαι, κατά βάθος το γνωρίζεις, αλλά αυτό το ψέμα είναι, μία ελπίδα για να πιαστείς. Τι είναι, άλλωστε, οι ελπίδες; Τις περισσότερες φορές πρόκειται για ψέματα που παριστάνουν ότι διατηρούν καλές σχέσεις με τις πιθανότητες. Συχνά η έννοια της ευτυχίας συνδέεται με ψευδαισθήσεις. Σκοτώνεις τον χρόνο σου, κομμάτια της ζωής σου, διασκεδάζοντας με ψέματα, την καλύτερη παρηγοριά απέναντι στην αλήθεια.
Και έτσι ο άνθρωπος μας, κρατώντας αυτήν την εφημερίδα στα χέρια, προσπαθεί να βρει πού κρύβεται το Πρωταπριλιάτικο και δεν τα καταφέρνει. Γιατί καμιά φορά πρέπει να κοιτάξεις ανάποδα. Να ψάξεις να βρεις την αλήθεια μέσα στα ψέματα. Αλλά η αλήθεια είναι ιδιότροπη και πάντα αποκαλύπτεται στην πιο ακατάλληλη στιγμή.
