Θίγει το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης η αποκαθήλωση του «αγέννητου παιδιού» από τους σταθμούς το μετρό; Οχι. Διότι το μήνυμα προσβάλλει ένα θεσμικά κατοχυρωμένο δικαίωμα των γυναικών. Σκοπός του δεν είναι να ευαισθητοποιήσει, αλλά να καλλιεργήσει ενοχικά αντανακλαστικά και να ασκήσει ψυχολογική πίεση.
Επίσης ως κοινωνία έχουμε δεχθεί εδώ και πολλά χρόνια ότι ο διαφημιστικός κώδικας δεν διέπεται από αρχές που σχετίζονται με την ελευθερία της έκφρασης. Οι διαφημίσεις τσιγάρων απαγορεύονται επειδή προβάλλουν ένα προϊόν που βλάπτει σοβαρά την υγεία. Δεν επιτρέπεται επίσης να προωθείς διαφημιστικά μηνύματα που καλλιεργούν το μίσος και ρατσιστικές αντιλήψεις. Είναι απολύτως λογικό, λοιπόν, να μην επιτρέπεται και η προβολή μηνυμάτων που στρέφονται εναντίον δικαιωμάτων αποδεκτών από την κοινωνία και κατοχυρωμένων από τον νομοθέτη. Μπορείς βέβαια να κάνεις εκδηλώσεις κατά των αμβλώσεων. Πορείες διαμαρτυρίας και παραστάσεις προς την Πολιτεία. Να συζητήσουμε με επιφύλαξη και αν γίνεται να βάλεις το «αγέννητο παιδί» σε διαφημιστικές πινακίδες στον δρόμο. Ωστόσο ο χώρος του μετρό καλώς είναι ελεγχόμενος. Τα μηνύματα που εκπέμπονται εκεί οφείλουν να προσαρμόζονται σε αυτό που, για το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας, ταυτίζεται με την πολιτική ορθότητα.
Οι αρμόδιοι του μετρό μας είπαν ότι φιλοξένησαν και αφίσες του Gay Pride. Και πολύ καλά έκαναν. Μόνο που το Pride δεν προσβάλλει νομικά κατοχυρωμένα δικαιώματα. Αντιθέτως, προάγει την αρχή της ισότητας. Το θέμα της διαφήμισης, λοιπόν, δεν χρειάζεται και μεγάλη κουβέντα. Κακώς ανέβηκε και καλώς κατέβηκε. Και βέβαια πέτυχε τον σκοπό της και με το παραπάνω. Τις τελευταίες δύο μέρες μπαίνεις στα social και βλέπεις ότι οι περισσότεροι (τουλάχιστον στη δική μου timeline) συζητούν και αναμασούν το αυτονόητο. Μέμφονται τη διαφήμιση και υπενθυμίζουν ότι το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση έχει κατοχυρωθεί εδώ και, σχεδόν, σαράντα χρόνια.
Ομως σκοπός του «αγέννητου παιδιού» δεν είναι ακριβώς να αμφισβητήσει το νομικό πλαίσιο, αλλά την ηθική του. Δεν υπονομεύει το νομικό δικαίωμα στην άμβλωση, αλλά τη βούληση των γυναικών. Καλλιεργεί την ενοχή. Και, ασφαλώς, ο βασικός στόχος είναι να συζητήσουμε για τις αμβλώσεις. Το κάνουμε ακόμα και αν συμφωνούμε μεταξύ μας. Ο θόρυβος και η σκόνη που σηκώθηκαν μας δείχνουν πόσο εύκολο είναι να παρασύρεις μία κοινωνία σε συζήτηση για αυτό που σε ενδιαφέρει. Ρίξε ένα προκλητικό μήνυμα και αυτό θα πέσει όπως η πέτρα στο νερό, δημιουργώντας κύκλους που φτάνουν πολύ πιο πέρα. Είναι ανησυχητικό και συνάμα τόσο γελοίο! Το μήνυμα πολλαπλασιάστηκε σαν μύκητας. Διαδόθηκε κυρίως από αυτούς που το καταδικάζουν. Προκάλεσε δράση και έδωσε λαβή για αντίδραση. Δεν το πήραν μόνο οι επιβάτες του μετρό. Το έλαβαν όλοι. Και όσοι τάσσονται κατά του νόμιμου δικαιώματος των αμβλώσεων αισθάνθηκαν «νομιμοποιημένοι». Μία αναχρονιστική, περιθωριοποιημένη αντίληψη έγινε αντικείμενο συζήτησης. Μιλάμε για επικοινωνιακό αριστούργημα.
