Λέει η μεσόκοπη κυρία: «Τους έχω πει να προσπαθούν περισσότερο. Πάντα υπάρχει ένα σημείο που, αν το ξεπεράσεις, σε κάνει καλύτερο και ως μαθητή και ως άνθρωπο. Αλλιώς θα είσαι σαν τον Σίσυφο που ανέβαζε το νερό στο βουνό, αλλά μέχρι να φτάσει στην κορυφή το είχε χάσει ολόκληρο.» Έστριψα το μεγάλο κεφάλι μου όπως κάνει το απορημένο κουτάβι. Και της είπα ότι εξ όσων γνωρίζω, ο Σίσυφος έσπρωχνε πέτρα στον Άδη. «Εσείς ξέρετε τη διαδεδομένη εκδοχή του μύθου. Υπάρχει όμως και αυτή με το νερό.» Δεν έφερα αντιρρήσεις. Διότι, του κερατά, η κουβέντα γινόταν με φιλόλογο ένα χρόνο πριν από τη συνταξιοδότηση. Γύρισα στο σπίτι και κάθισα στο πληκτρολόγιο σαν πιανίστας σε συνθετικό οίστρο. Τι διάολο, αν όντως υπάρχει και άλλη εκδοχή στο μύθο του Σίσυφου, κάποιος θα την είχε γράψει κάπου. Δεν βρήκα τίποτα. Έκανα και δύο-τρία τηλεφωνήματα. Με πέρασαν για ηλίθιο-εν προκειμένω ήμουν. Και μετά βρέθηκα αντιμέτωπος με το αληθινό πρόβλημα.
Πώς το χειρίζεσαι όλο αυτό; Διότι δεν επρόκειτο για μία γνωριμία που έκανα στην Αιδηψό. Η κυρία ήταν φιλόλογος του γιου μου. Σκέφτηκα ότι επρόκειτο περί απλού λάθους, θα μπορούσε να συμβεί στον οποιοδήποτε. Αργότερα είπα ότι το να διαπράττει φιλόλογος ειδικά αυτό το λάθος, είναι σαν να έχεις μαθηματικό που δεν μπορεί να κάνει διαίρεση. Δεν μιλάμε για άγνωστα πεδία της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Μιλάμε για μύθο που είναι το ίδιο γνωστός με το Δωδεκάθεο. Βρέθηκα αντιμέτωπος με τις προθέσεις μου. Δηλαδή τι μπορείς να κάνεις σε μία τέτοια περίπτωση; Να τηλεφωνήσεις σε άλλους γονείς; Υπερβολικό. Να ενημερώσεις το σχολείο; Μάταιο. Να μιλήσεις στην ίδια; Καλύτερα να μιλήσεις με το παιδί σου. Είναι, όμως, σωστό να υπονομεύσεις τον δάσκαλο μπροστά στον μαθητή του; Δεν έκανα τίποτα. Περίμενα να τελειώσει η σχολική χρονιά και είπα στο γιο μου την αλήθεια για τον Σίσυφο και την καλή καθηγήτρια. «Εντάξει μωρέ και τι έγινε… Μια χαρά καθηγήτρια ήταν…» Η εφηβεία λύνει τα σύνθετα προβλήματα και τα μπλέκει με τα απλά.
Μπορεί να ήταν μία καλή φιλόλογος, μέτρια ή εντελώς ακατάλληλη. Όταν το παιδί σου πηγαίνει στο δημόσιο σχολείο, η ποιότητα του καθηγητή είναι σαν το ζάρι που πέφτει μέσα στο τάβλι. Άλλωστε οι περισσότεροι έχουν τις καλύτερες προθέσεις και κάνουν τη δουλειά τους στις χειρότερες δυνατές συνθήκες. Μπορεί να ήθελες να γίνεις φυσικός στη NASA. Έγινες έρμαιο στις ορμόνες εφήβων και τώρα σου δίνουν μια κλωτσιά και σε στέλνουν χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι σου. Δεν δικαιούσαι να πεις βλακείες στα παιδιά, αλλά έχεις την κατανόηση μου. Καθόμουν και χάζευα την αίθουσα μέσα στην οποία άκουσα το μύθο για τον Σίσυφο και το νερό. Μία πρόσθετη κατασκευή στο προαύλιο-ειλικρινά δεν ξέρω αν φέρει αμίαντο ή όχι. Και, ξέρετε, έχει ένα αμήχανο ενδιαφέρον να διαπιστώνεις ότι εσύ πήγες σε καλύτερο σχολείο από το παιδί σου. Λυτρώθηκα πριν από λίγες μέρες.
Η σκέψη βγήκε από τα δάχτυλα των ποδιών μου, έτσι όπως τα είχα απλώσει σε ένα τραπέζι και ανάμεσα τους έβλεπα αριστερούς να ανησυχούν για τα θρησκευτικά μαζί με το ξεκατίνιασμα για τη Ρεπούση και τα αρχαία. Είπα στον εαυτό μου-και στο status μου-ότι πλέον αυτό που ακούει το παιδί στο σχολείο, έχει περίπου την ίδια ή και λιγότερη βαρύτητα με εκείνο που βλέπει στο timeline του. Ούτως ή άλλως το σχολείο ποτέ δεν εμπνέει τα παιδιά. Οι εμπνευσμένοι δάσκαλοι είναι εκείνοι που αφήνουν κάτι, δείχνουν μονοπάτια για να ανοίξουν δρόμους. Όμως τα παιδιά που σήμερα πρώτα κοιτάζουν το timeline τους και μετά το βιβλίο, εκπαιδεύονται με τρόπο δύσκολα αντιληπτό από τη συμβατική μας σκέψη. Δείτε το και αλλιώς: στα δικά μας χρόνια το σχολείο είχε να ανταγωνιστεί την τηλεόραση στο βαθμό επιρροής. Τώρα έχει αλλάξει και η έννοια της γνώσης. Αυτό είναι καλό ή κακό; Καλό, νομίζω. Ακόμα και αν δεν έχεις ανθρώπους που ξέρουν για τον Σίσυφο, θα έχεις πολίτες που μαθαίνουν να κάνουν share.
