Δύο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν. Είτε οι χρονιές έχουν στενέψει, είτε τα γεγονότα είναι τόσα πολλά που δεν χωράνε μέσα σε έναν χρόνο. Πιθανότατα συμβαίνουν και τα δύο, μέσα από μία πλάνη που μας παρασύρει όλους. Είναι πλέον τόσο εξαντλητική η καταγραφή γεγονότων, που νομίζεις ότι ο χρόνος τρέχει με fast forward. Ναι, πάντα υπήρχαν γεγονότα και ειδήσεις. Όμως δεν υπήρχε ο τρόπος για να γίνουν πληροφορία. Τώρα οι συνθήκες έχουν γυρίσει ανάποδα. Αυτό που βλέπεις στο timeline σου είναι είδηση – αν όχι για τον κόσμο, σίγουρα για τον μικρόκοσμό σου. Ασχολείσαι με γεγονότα που δεν υπήρχε περίπτωση να σε απασχολήσουν στο παρελθόν. Οτιδήποτε ενδιαφέρει έστω και λίγους ανθρώπους, έχει μεταχείριση είδησης. Ο βασικός σκοπός της δημοσιογραφίας επιτυγχάνεται μέσα από την κατάργηση της συμβατικής λειτουργίας της. Κακό για μας, τους δημοσιογράφους, ενδιαφέρον για τους κανονικούς ανθρώπους.
Τι χρονιά ήταν το 2013; Ήταν, σίγουρα, μία συναρπαστική χρονιά. Όλες οι χρονιές είναι πια συναρπαστικές αφού ακόμα και τα χαμηλής έντασης γεγονότα επενδύονται με φόρτιση και υπερβολή. Εντάξει, αλλά η χρονιά θέλει έναν τίτλο. Πιστεύω ότι το 2013 ήταν για την Ελλάδα η χρονιά του συμβιβασμού. Με τι συμβιβάστηκε η Ελλάδα; Με πολλά. Με τα εξοντωτικά του μνημονίου, με την άνοδο του φασισμού, την αγριότητα της εξουσίας και τον κυνισμό των ανθρώπων. Τίποτα από όλα αυτά δεν μας αρέσει. Όμως αισθάνομαι ότι το 2013 μάθαμε να ζούμε μαζί τους. Αν θέλετε, το σημαντικότερο γεγονός της χρονιάς ήταν αυτό που δεν συνέβη. Ήταν οι άδειες πλατείες. Τι είναι αυτό που κρατάει τους ανθρώπους στα σπίτια τους; Κόπωση για όσα δεν έρχονται ή ελπίδα για αυτό που περιμένουν; Θα το μάθουμε στη χρονιά που έρχεται.
Υπάρχουν, βέβαια, δύο πραγματικά γεγονότα που γέννησε η μιζέρια μας. Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα και το κλείσιμο της ΕΡΤ. Το πρώτο έφερε εξελίξεις που τις ακολουθούμε και σήμερα. Το δεύτερο άνοιξε, απλώς, μία μεγάλη τρύπα στο νερό. Και τα δύο φώτισαν παθογένειες και καχεξίες που μας απειλούν. Και αυτά δεν κρύβονται στην εποχή της γύμνιας μας. Τα κλειστά Πανεπιστήμια έδειξαν την ανεπάρκεια του κράτους απέναντι στα στοιχειώδη. Το χτύπημα της τρομοκρατίας μας θύμισε ότι το απόστημα δεν έχει σπάσει. Τα ισόβια στον Παπαγεωργόπουλο και η κάθειρξη στον Τσοχατζόπουλο δίδαξαν και στους αφελείς πώς λειτουργούν τα πράγματα σε αυτή τη χώρα. Και το παροδικό ενδιαφέρον μας για τη Μαρία, που είναι Βουλγάρα και όχι Σκανδιναβή, εξηγεί γιατί εδώ ο διαφορετικός είναι και μειονεκτικός. Από την άλλη, βλέπεις το μπάσκετ του Ολυμπιακού ή την εθνική ομάδα ποδοσφαίρου και σκέφτεσαι αν έχεις το δικαίωμα να τα προβάλλεις επάνω στην κοινωνία. Δεν το έχεις. Καμία σχέση.
Πολιτικά η χρονιά ήταν στάσιμη αν και ο δημόσιος λόγος ακολουθεί τον καιροσκοπισμό και το επίπεδο των ανθρώπων που τον εκφέρουν. Λογική η στασιμότητα, δεδομένων των εξελίξεων που, ούτως ή άλλως, φέρνει το 2014.
Ποιος είναι το πρόσωπο της χρονιάς; Μα φυσικά ο Παύλος Φύσσας. Ένας νέος άνδρας που ξεκίνησε τη βραδιά βλέποντας ποδόσφαιρο με την παρέα του και την τελείωσε, μαζί με τη ζωή του, ως ήρωας και σύμβολο αντιφασιστικού αγώνα. Ο θάνατός του λάβωσε το τέρας, αλλά μας έσκασε κατάμουτρα και ένα ειρωνικό χαμόγελο. Τι είναι τα χρόνια; Αριθμοί που σημαδεύουν τις εκπλήξεις της ζωής και τις φάρσες του θανάτου.
