Αν ο Χίτλερ ερχόταν σήμερα, θα ήταν Τραμπ. Και αν ο Τραμπ υπήρχε πριν από 80 χρόνια, θα ήταν Χίτλερ. Η γυναίκα που σκοτώθηκε μέσα στο Καπιτώλιο έπεσε νεκρή πάνω σε μία σημαία της καμπάνιας Τραμπ. Πέθανε για τον Τραμπ. Τον άνθρωπο που βίασε τη μεγαλύτερη Δημοκρατία του κόσμου. Για την πολιτική ζωή και την κοινωνική συνοχή των ΗΠΑ, ήταν μία «11η Σεπτεμβρίου».
Παρακολουθώντας τις σκηνές έψαχνα να βρω μία λέξη που να περιγράφει με ακρίβεια τον Τραμπ. Πέταξα στην άκρη τα «αλήτης», «κάθαρμα», «εγκληματίας» -μου φάνηκαν μικρές. Σκέφτηκα κάτι για την ψυχολογική του κατάσταση, αλλά δεν θα ήταν πολιτικά ορθό. Ενδεχομένως όλα όσα ήθελα να πω να περιγράφονται λεπτομερώς με το όνομά του. Τραμπ. Αρκεί. Η σπουδή στον βίο και στην πολιτεία του θα επιτρέψει και στις επόμενες γενιές να μάθουν πόσο εύθραυστη είναι, τελικά, η Δημοκρατία αν οι ηγεσίες αντικατασταθούν από επιβήτορες. Κινδύνευσε η αμερικανική Δημοκρατία από όσα έγιναν στο Καπιτώλιο; Τεχνικά, όχι. Δεν υπήρχε, δηλαδή, περίπτωση να ανατραπούν οι διαδικασίες που επικυρώνουν το αποτέλεσμα των εκλογών. Υπονομεύτηκε όμως, για άλλη μία φορά, το συστατικό της στοιχείο: η κοινωνική συνοχή. Και τι ήταν, αλήθεια, αυτό που απέτρεψε την εκδήλωση άλλων εστιών σε μεγάλες πόλεις της χώρας; Αυτό που συνέβη χθες στην Ουάσιγκτον μπορούσε να οδηγήσει σε πολλές, μικρές ή μεγάλες, συγκρούσεις πάνω στο σώμα της χώρας. Τίποτα δεν αποκλείει αυτό το ενδεχόμενο για τη συνέχεια. Βγαίνει ο Τραμπ λίγο πριν την ορκωμοσία Μπάιντεν και γράφει στο twitter ότι ορκίζεται πρόεδρος εκείνος που εξαπάτησε, μαζί με το κατεστημένο, τον αμερικανικό λαό. Πόσο δύσκολο είναι να πάρουν κάποιοι τα κουμπούρια και να βγουν στους δρόμους;
Από την άλλη, δεδομένων των συνθηκών, είναι να απορείς που δεν έγινε κάτι μεγαλύτερο, πιο τρομακτικό. Ογδόντα εκατομμύρια άνθρωποι έχουν συνταχθεί εκλογικά πίσω από τον Τραμπ. Οι εξτρεμιστές είναι ένα πολύ μικρό, σχεδόν αμελητέο ποσοστό. Μπορούν να προκαλέσουν ρωγμές, αλλά δεν θα σπάσουν το τζάμι. Κατά μία άποψη, ακόμα και στις πιο σκοτεινές στιγμές της, η αμερικανική Δημοκρατία επιδεικνύει την αντοχή της. Το κύρος της, όμως, έχει τρωθεί. Την επόμενη φορά που αμερικανός πολιτικός παράγοντας θα απευθύνει παραινέσεις σε καμιά τριτοκοσμική χώρα, θα γελάσουμε πολύ.
Στην Ουάσιγκτον ακούγονται με ένταση προτάσεις και ιδέες για άμεση απομάκρυνση του Τραμπ από τον Λευκό Οίκο, έστω και μία μέρα πριν τη λήξη της θητείας του. Κάτι τέτοιο θα ήταν λυτρωτικό, ένας τρόπος για να αποκατασταθεί το κύρος της χώρας, ένα μήνυμα που θα υπογραμμίζει ότι το πολίτευμα διαθέτει αντανακλαστικά και θεσμική θωράκιση. Ενδεχομένως όλα αυτά να λειτουργήσουν και παιδευτικά προς το πολιτικό ακροατήριο και το σύνολο της αμερικανικής κοινωνίας. Τον ψήφισε, θα πείτε, ένα τρομακτικά μεγάλο ποσοστό. Εντάξει, ακόμα και αν πολλοί άνθρωποι δεν παραδέχονται το λάθος τους, μπορούν πλέον, πολύ εύκολα, να το αναγνωρίσουν.
