«Αυτό που δεν μπορείτε να καταλάβετε είναι ότι ΠΑΟΚ και Ολυμπιακός είμαστε από το ίδιο υλικό. Λίγο μυαλό να είχατε στο κεφάλι σας, θα βλέπατε ότι το θέμα είναι ταξικό. Ο οπαδός του Αρη και του Παναθηναϊκού βρίσκεται απέναντι σας. Οχι όμως και εμείς…» Πρέπει να είναι 1998. Ο Σωκράτης Κόκκαλης μου λέει όλα αυτά λίγο πριν από ένα παιχνίδι του ΠΑΟΚ με τον γαύρο στον Πειραιά. Δούλευα στον Flash, ιδιοκτησίας Κόκκαλη. Στον τοίχο του γραφείου μου έχω καρφώσει σαν εικόνισμα ένα κάδρο με το γκολ του Βρύζα στο Χάιμπουρι. Ο Κόκκαλης γελάει, μου λέει πως και εκείνος είχε πανηγυρίσει την πρόκριση.
Ισχυρίζεται πως ποτέ δεν πήρε παίκτη του ΠΑΟΚ με ελεύθερη μετακίνηση, όσες φορές χρειάστηκε να το κάνει ήταν με μετεγγραφή προκειμένου να μπουν χρήματα στο ταμείο της ομάδας. Για του λόγου το αληθές, συνεργάτης του έσπευσε να μου εκμυστηρευτεί την περίπτωση ποδοσφαιριστή που θεωρούσα αγνό παιδί του ΠΑΟΚ, ο οποίος, κατά την περιγραφή, εκλιπαρούσε την πρόσληψη του στον Ολυμπιακό με τη λήξη του συμβολαίου του.
Πιθανότατα μου έλεγαν την αλήθεια ούτε έχω λόγους να αμφισβητήσω τα συναισθήματα του Σωκράτη Κόκκαλη απέναντι στον ΠΑΟΚ. (Δηλαδή στεναχωριόταν όταν διάφοροι εντεταλμένοι της παράγκας χειρουργούσαν τον ΠΑΟΚ χωρίς αναισθητικό;) Επίσης είναι, πράγματι, αληθές, ότι επί των ημερών του ο ΠΑΟΚ πούλησε παίκτες στον Ολυμπιακό, κανένας δεν πήγε εκεί ελεύθερος, η δε μετεγγραφή του Βενετίδη είχε πιάσει υπερβολικά λεφτά για την αξία του παίκτη. Κάτι τέτοια μου λένε και οι γαύροι φίλοι. Ορισμένοι σπεύδουν να μου θυμίσουν πως στα αξέχαστα ντέρμπι του μπάσκετ με τον συμπολίτη, υποστήριζαν τον ΠΑΟΚ. Ναι, πιθανότητα γι’ αυτό και τους επέλεξε ο Φασούλας…
Μόνο που αυτά δεν απαλύνουν στο ελάχιστο αυτό που αισθάνομαι όταν η ομάδα μου αντιμετωπίζει τον Ολυμπιακό. Για ποιο λόγο; Μα επειδή ο ΠΑΟΚτσής έτσι γεννιέται. Και έτσι μεγαλώνει. Μαθαίνει να «μισεί» τον Ολυμπιακό. Θεωρητικά όλα αρχίζουν από την αρπαγή του Κούδα από τον Ολυμπιακό. Ασφαλώς δεν επρόκειτο περί αρπαγής. Ο «Μεγαλέξανδρος», όσο και αν επικαλείται το νεαρόν της ηλικίας, ήθελε να παίξει στον Ολυμπιακό, φόρεσε τη φανέλα, φωτογραφήθηκε με τον δαφνοστεφανωμένο έφηβο στο στήθος. Ο Ζαγοράκης ποτέ δεν θα έκανε κάτι τέτοιο. Ο Ζαγοράκης έπαιξε το κεφάλι και την περιουσία του για τον ΠΑΟΚ, αλλά ακόμα δεν ευτύχησε να δει τον εαυτό του σε μαρμάρινη προτομή στην Τούμπα, όπως ο Κούδας. Μη ξεφεύγουμε. Η σχέση πάθους με τον Κούδα δικαιολογεί σε μεγάλο βαθμό τη σχέση μίσους με τον Ολυμπιακό. Ισως είναι και κάτι άλλο: ένας παλαιός ποδοσφαιρικός παράγοντας μου έλεγε ότι η οικογένεια Βαρδινογιάννη είχε ισχυρά ερείσματα στον Τύπο της Θεσσαλονίκης που καλλιέργησε την αντιπάθεια προς τον Ολυμπιακό. Πιθανότατα να ισχύει και αυτό. Κάπως έτσι για είκοσι χρόνια ο γαύρος έχανε από τον ΠΑΟΚ μόλις οι ρόδες του αεροπλάνου πατούσαν στη Μίκρα. Ετσι μάζεψε και την εξάρα που αποτελεί τη μεγαλύτερη ήττα του στην Ελλάδα (το παιχνίδι είχε γίνει στις Σέρρες), ένα μπαλάκι μόλις πίσω από την εφτάρα της Γιουβέντους.
Η παράδοση γύρισε, ο Ολυμπιακός οικοδόμησε εντελώς αντίθετη παράδοση, αλλά αυτό δεν έχει τίποτα να πει στα συναισθήματα και στη δυναμική του ντέρμπι όπως το αντιμετωπίζουν οι φίλοι του ΠΑΟΚ.
Συχνά-πυκνά ακούγεται το λίαν προσβλητικό «γαύροι του βορρά», προκειμένου να προσδιοριστούν τα κοινά σημεία που χαρακτηρίζουν τις δύο ομάδες, με έμφαση στη λαϊκή χροιά της οπαδικής βάσης. Μπορεί να ίσχυε κάποτε. Δεν ισχύει τώρα. Ο Ολυμπιακός είναι η ομάδα που πλέον αντιπροσωπεύει το κατεστημένο. Εκδότες, εφοπλιστές, επιχειρηματίες και μοντέλα συνωστίζονται στις σουίτες του σταδίου στον Πειραιά. Στην Τούμπα δεν πρόκειται ποτέ να δεις αυτήν την εικόνα. Ο Ολυμπιακός είναι η ομάδα με τους περισσότερους τίτλους και οπαδούς. Είναι καθεστώς. Ο ΠΑΟΚ είναι «επανάσταση». Ποια άλλη ομάδα θα ήταν σχεδόν τριάντα χρόνια χωρίς πρωτάθλημα αλλά θα έπαιζε σε γεμάτο γήπεδο; Είναι δύο εντελώς αντίθετοι κόσμοι που, πράγματι, φτιάχτηκαν από το ίδιο υλικό, μία βάση οπαδών με λαϊκές καταβολές. Από την πλευρά των μεγεθών και της στατιστικής ο Ολυμπιακός είναι η μεγαλύτερη ομάδα της χώρας. Γι’ αυτό και θα την επιλέξει ο ΠΑΟΚτσής για να την τοποθετήσει απέναντι του. Πιθανότατα επειδή θεωρεί ότι, πράγματι, ο γαύρος αξίζει το μίσος του. Δεν είναι το ίδιο με τον συμπολίτη. Εκείνους τους απορρίπτει με μία αίσθηση υπεροχής. Με τον Ολυμπιακό είναι αλλιώς. Πάντα θα είναι αλλιώς.
