Μία βόλτα στο κέντρο του Σαράγεβο το 1993. Καλύτερα να βγεις τώρα στην Καμπούλ, με τσάντα Λουί Βιτόν, γούνινο παλτό και στη αγκαλιά σου ένα κανίς. Αν ο θάνατος είχε λούνα παρκ, θα το έστηνε στο Σαράγεβο του 1993. Και εσύ θα ήσουν το παπάκι στο παιχνίδι της σκοποβολής. Η μοναδική περίπτωση να σε αφήσει ζωντανό ο ελεύθερος σκοπευτής ήταν να τον πετύχαινες στην ώρα του τσιγάρου. Έτσι και διατηρούσε αμφιβολίες για αυτό που είσαι και εκείνο που θέλεις να στον δρόμο, σήκωνε το όπλο και σου έδινε φτερά, χωρίς να έχεις πιει Red Bull.
Τον Μάιο του 1993 χάζευα ένα γκρουπ από Γάλλους τουρίστες να βγάζουν φωτογραφίες στο κέντρο του Σαράγεβο. Ένας μεθυσμένος Σέρβος συνάδελφος μου είπε ότι πρόκειται για ηλίθιους. Τους έβρισκα υπέροχους. Είμαι διεστραμμένος. Αν με έβαζες μέσα σε ένα γκρουπ για να βρεθώ στη Βαγδάτη την ώρα που οι Αμερικανοί ξεφόρτωναν «Τομαχόουκ», θα έκανα διαθήκη και δεν θα ανέφερα κανένα άλλο πρόσωπο εκτός από σένα.
Εκτίμησα απεριόριστα την πρωτοβουλία του Guardian να πουλήσει πολιτικό τουριστικό πακέτο για την Αθήνα. Και λυπάμαι που απέσυρε την προσφορά. Για κάποιον που ζει στη Βρετανία, η διεισδυτική ματιά στην πατρίδα μας αποτελεί την απόλυτη πολιτική εμπειρία. Κουβέντα με διαδηλωτές στο Σύνταγμα. Πόσο όμορφο! Άλλοι τραβιούνται στα Ιμαλάια για αντίστοιχη ένταση. Για παρατηρητές με ανθρωπολογικό και πολιτικό ενδιαφέρον, η Ελλάδα είναι σαν ένα ενυδρείο μέσα στον ωκεανό: τα πάντα γύρω του κινούνται με τη δύναμη των ρευμάτων, όμως στο εσωτερικό του φιλοξενεί έναν κόσμο σε μερική ακινησία, ατάραχο, σχεδόν αδιάφορο για όσα συμβαίνουν έξω από το τζάμι. Πώς πήγαιναν οι Έλληνες στην Κούβα «για να την προλάβουν»; Το ίδιο, αλλά χωρίς τα κορίτσια ή, τέλος πάντων, με πιο απαιτητικό μπάτζετ.
Σκέφτομαι, λοιπόν, ότι το τουριστικό μας προϊόν δεν αξιοποιείται στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Το ΚΑΣ δεν επιτρέπει στο Χόλιγουντ να μαγαρίσει τις ομορφιές μας. Εντάξει. Να μη γυριστούν στο Σούνιο σκηνές για τη «Μικρή Τυμπανίστρια». Οι ελληνικές θάλασσες φαίνονται και στο «Η κόρη μου η σοσιαλίστρια». Ας προτρέψουμε, όμως, την παγκόσμια βιομηχανία κινηματογράφου να γυρίσει ταινίες περιπέτειας στα Εξάρχεια ή στα ελληνικά Πανεπιστήμια. Το Game of Thrones να πάει Θεσσαλονίκη, με χιλιάδες παόκια να σκαρφαλώνουν στο Επταπύργιο και στον Λευκό Πύργο. Και τον αισθησιακό κινηματογράφο να κάνει γυρίσματα στη Σαντορίνη ή στη Μύκονο. Δεν χρειάζεται να δείξουν κορμιά, αρκούν οι λογαριασμοί εστιατορίων και έχεις το πιο σκληρό και συνάμα αυθεντικό πορνό.
Ας μη λησμονούμε το συγκριτικό πλεονέκτημα της πατρίδας μας. Η Ελλάς δεν είναι μόνο η πιο όμορφη χώρα του κόσμου. Είναι και η πιο θεαματική. Δεν γέννησε, απλώς, τη δημοκρατία και τα θεάματα, πολιτιστικά ή αθλητικά. Βρήκε και τον τρόπο να τα επαναπροσδιορίσει όλα αυτά, ένα προς ένα.
