Το βράδυ της Πέμπτης το κέντρο της Αθήνας ήταν διαφορετικό. Ήταν σαν ένα δωμάτιο που άδειασε ξαφνικά από ανθρώπους και έμειναν πίσω τα αντικείμενα αφημένα από βιασύνη. Οι κάδοι σκουπιδιών ήταν γεμάτοι και οι δρόμοι γύρω από την Πειραιώς φορτωμένοι με χαρτιά που μετέφερε ο αέρας. Δύο νεαροί αστυνομικοί περιπολούσαν στην οδό Σωκράτους. Δεν έδωσαν την παραμικρή σημασία σε μία γυναίκα, μάλλον Ελληνίδα, εμφανώς υπό την επήρεια ουσιών. Δεν υπήρχε ούτε μία κοπέλα από την Αφρική. Τα ξενοδοχεία που τις «φιλοξενούν» ήταν κλειστά. Με εξαίρεση τους δύο αστυνομικούς, στη Σωκράτους περπατούσε μόνο ένας άνδρας. Αλλοδαπός. Υπέθεσα ότι θα έχει χαρτιά.
Στην Ομόνοια η εικόνα ταίριαζε περίπου με εκείνη της πλατείας στη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Κάποιοι τουρίστες με σακίδια στην πλάτη προσπαθούσαν να βρουν τον δρόμο τους μέσα από ένα χάρτη. Οι μορφές που είναι συνήθως σπαρμένες σε όλη την πλατεία απουσίαζαν. Μαζί τους έλειπαν και οι τοξικομανείς, μάλλον θα έλιωναν σε κάποιο υπόγειο. Ήταν μία παράξενη εικόνα. Ασφαλώς καλύτερη από την προηγούμενη. Όμως παρέμενε παράξενη. Μία εικόνα που συνετέθη βιαστικά, σαν παζλ. Και δεν μπορεί να σε ξεγελάσει, δεν μπορεί να διεκδικήσει σοβαρή σχέση με την πραγματικότητα.
Ναι, το κέντρο έχει αλλάξει. Είτε συμφωνείς, είτε διαφωνείς με τις επιχειρήσεις της αστυνομίας, το ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας τις τελευταίες μέρες έχει γίνει προσβάσιμο. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα γίνει και βιώσιμο. Επί της ουσίας η αστυνομία δεν έχει «ανακαταλάβει» το κέντρο της Αθήνας. Έχει αποκλείσει τους μετανάστες από τον πυρήνα του, προωθώντας τους προς τα δυτικά. Αν η αστυνομία φύγει από το κέντρο, η εικόνα θα αλλάξει μέσα σε λίγες ώρες κάτι που, μεταξύ μας, είναι και το πιθανότερο.
Οι άνθρωποι που βρίσκονται παράνομα στη χώρα και ζουν κοντά στο κέντρο της πρωτεύουσας είναι πάρα πολλοί για να συγκεντρωθούν και να επαναπατριστούν μέσα σε λίγες μέρες. Χρειάζεται χρόνος, σχέδιο και κονδύλια. Πιθανότατα δεν έχουμε τίποτα από όλα αυτά. Ωστόσο ακόμα και αν υποθέσουμε ότι η αστυνομία αναπτύσσει μία αξιόπιστη αμυντική γραμμή στο κέντρο, η πραγματική ζωή θα περιμένει στη γωνία για να δώσει αληθινό χρώμα στην εικόνα. Όσο δεν αποκαθίσταται ο οικονομικός ιστός του κέντρου, τόσο θα παραμένει μία νεκρή ζώνη που θα διεκδικείται από τους παράνομους μετανάστες. Η υποβάθμιση δεν έρχεται αποκλειστικά και μόνο από τους μετανάστες. Συμβαίνει και το αντίστροφο. Η οικονομική υποβάθμιση μίας περιοχής καλλιεργεί ευνοϊκό περιβάλλον για την προσέλκυση των μεταναστών. Καλύπτουν το κενό που δημιουργείται. Ασφαλώς στην περίπτωση της Αθήνας έχουμε να κάνουμε με συνθήκες που παραπέμπουν σε εισβολή. Όμως όπως και αν έχει, αν η πρωτεύουσα θέλει το κέντρο της πίσω, θα πρέπει να το θέσει εκ νέου σε λειτουργία.
Η Νέα Υόρκη άρχισε να ανακτά το Χάρλεμ χορηγώντας κίνητρα επιχειρηματικής δραστηριότητας. Δεν ξέρω πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί κάτι τέτοιο στην Αθήνα. Δεν θα μπορούσε, ειδικά υπό συνθήκες οικονομικής ύφεσης και εφιαλτικής ανεργίας. Ίσως όμως το κέντρο της Αθήνας να είναι ένα ιδανικό πεδίο, μικρόκοσμος, για να προβάλλεις επάνω του ολόκληρη τη χώρα και να δεις αν η υποβάθμιση μπορεί να μετατραπεί σε ελατήριο.
