Στο Μοναστηράκι πουλάνε πλέον μπούρκες. Άργησαν. Η αγορά είναι μεγάλη και είχε περιοριστεί στη σφαίρα του παρεμπόριου γύρω από την Αχαρνών. Τώρα, τουλάχιστον, θα έρθει στο ταμείο και κανένα ευρώ από ΦΠΑ. Όμως το ενδιαφέρον της υπόθεσης δεν είναι στο έσοδο. Είναι στο μικρό βήμα ενσωμάτωσης, στο συμβολισμό της εξοικείωσης που περιέχει η κίνηση του Αθηναίου εμπόρου. Και αν μη τι άλλο, έτσι το Μοναστηράκι γίνεται πολυσυλλεκτικό πάρκο της ανθρώπινης πανίδας που ζει στην Αθήνα. Εκεί θα πάρει φανέλα ο ποδοσφαιρόφιλος και σακίδιο ο ταξιδιώτης. Εκεί θα ψωνίσει άρβυλα ο χρυσαυγίτης και μπούρκα η μουσουλμάνα – αρκεί να μη βρεθούν ο ένας δίπλα στον άλλον. Το πρόβλημα είναι ότι η ελληνική κοινωνία έχει συμβιβαστεί με την ύπαρξη του χρυσαυγίτη, όμως δυσκολεύεται να αποδεχθεί την παρουσία του μουσουλμάνου. Σιγά-σιγά καλό είναι να τη συνηθίζει.
Κανένας δεν είναι απολύτως σίγουρος για τον πληθυσμό των μουσουλμάνων στην Ελλάδα. Οι περισσότερες εκτιμήσεις βρίσκονται ανάμεσα στο μισό εκατομμύριο και στις 700.000 ψυχές που ακουμπούν τις προσευχές τους στον Αλλάχ. Η μουσουλμανική Ένωση Ελλάδας κάνει λόγο για ένα εκατομμύριο με τους μισούς να ζουν στην Αθήνα, αλλά αυτός ο αριθμός δείχνει εξωπραγματικός. Όπως συμβαίνει συνήθως σε αυτόν τον τόπο, η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Δεν είναι απολύτως βέβαιο πόσοι από αυτούς είναι Έλληνες υπήκοοι. Πέρα από τους μουσουλμάνους της Θράκης, υπάρχουν χιλιάδες άλλοι συμπατριώτες μας πακιστανικής καταγωγής που ασπάζονται το Ισλάμ. Και δεδομένων των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών που υπάρχουν προς την Ευρώπη, ο αριθμός των μουσουλμάνων θα αυξηθεί.
Πόσο εύκολο είναι να ενσωματωθούν στην ελληνική κοινωνία; Δεν είναι. Για ένα έθνος που χρησιμοποίησε τη θρησκευτική ομοιογένεια ως συγκολλητική ουσία, δεν είναι εύκολη η ενσωμάτωση του Ισλάμ που, ούτως ή άλλως, διεγείρει αμυντικά αντανακλαστικά. Για τον Έλληνα το Ισλάμ ταυτίζεται σε μεγάλο βαθμό με την Τουρκία ή τον επιθετικό χαρακτήρα της τζιχάντ. Όμως, πατριώτες, δεν υπάρχει λύση πέραν της ενσωμάτωσης. Με τους δικούς μας κανόνες και τα δικά τους δικαιώματα. Όπως, περίπου, το κάνουν εδώ και δεκαετίες οι δυτικές κοινωνίες. Η ανέγερση τεμένους στην Αθήνα δεν έχει να κάνει μόνο με τον στοιχειώδη σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Κυρίως λειτουργεί αποτρεπτικά στη δημιουργία ανεξέλεγκτων πυρήνων έντασης. Η δημιουργία μουσουλμανικού νεκροταφείου στην Αθήνα (τώρα θάβονται στην Κομοτηνή) δεν θα εξυπηρετήσει μόνο τα αυτονόητα ανθρωπιστικά. Θα στέλνει περισσότερες προσευχές στον Αλλάχ και λιγότερες κατάρες στα κεφάλια μας.
