Και ποιο θα ήταν το ερώτημα για το δημοψήφισμα; Το καλοκαίρι ρωτάς τον λαό αν προτιμά βουνό ή θάλασσα, αν θέλει κρεμμύδι στο πιτόγυρο ή, όπως είδα στο twitter, το προαιώνιο «να ζήσω ή να πεθάνω σε ένα φλαμέγκο επάνω;»
Ο Τσίπρας μίλησε για δημοψήφισμα δύο φορές μέσα σε 24 ώρες. Εντάξει. Μόνο που στην περίπτωση μας τα πράγματα πηγαίνουν ανάποδα. Έχει την απάντηση, αλλά του λείπει το ερώτημα. Ξέρει τη λύση, όμως δεν έχει τον γρίφο. Ναι, η λογική λέει ότι το εκλογικό σώμα θα απαντούσε θετικά προς την κατεύθυνση που βάζει ευρώ στη βασιλόπιτα. Όμως, αν το δημοψήφισμα δεν έχει να κάνει ευθέως με το ευρώ, τότε ποιοι θα είναι οι πυλώνες του διλήμματος; Ελάτε να το δούμε λογικά, όσο και αν σας φαίνεται δύσκολο.
Θα μπορούσε η κυβέρνηση να ρωτήσει τους πολίτες αν προτιμούν ευρώ ή δραχμή; Άδικος κόπος και πεταμένα λεφτά έξω από κλειστές τράπεζες. Οι πολίτες θέλουν την παραμονή της χώρας στο ευρώ. Το ερώτημα, λοιπόν, θα πρέπει να είναι πιο εξειδικευμένο. Μπορεί, ας πούμε, να έχει από τη μία ένα πακέτο μέτρων και από την άλλη την απόρριψη τους. Η αποδοχή συνεπάγεται ευρώ, η απόρριψη οδηγεί στη δραχμή, στο σκληρό νόμισμα της αξιοπρέπειας. Στο στοίχημα η ψήφος υπέρ του ευρώ θα έχει απόδοση κοντά στη μονάδα. Σε αυτήν την περίπτωση, όμως, υπάρχει ένα βασικό πρόβλημα: είναι σε θέση το εκλογικό σώμα να αξιολογήσει το πακέτο μέτρων; Ναι, έχουμε Αριστερά και σοφό λαό, αλλά, ας με συγχωρήσει η χάρη Του, δεν είμαι σίγουρος κατά πόσο το εκλογικό σώμα έχει την επάρκεια να αξιολογήσει μέτρα και πολιτικές. Κοινώς είναι άλλο να απορρίπτεις την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και άλλο να αποφασίζεις αφού διαβάσεις αναλογιστικές μελέτες. Αυτό δεν είναι δουλειά του λαού. Είναι της κυβέρνησης. Το να τεθεί, λοιπόν, πακέτο μέτρων σε δημοψήφισμα, είναι τεχνικά γελοίο, πολιτικά τυχοδιωκτικό και εθνικά επικίνδυνο. Όμως υπάρχει και κάτι ακόμα.
Ας υποθέσουμε ότι πάμε σε δημοψήφισμα και ο λαός αποφασίζει να δεχθεί ένα πακέτο μέτρων που διαγράφει τις κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης. Πώς μπορεί μετά να σταθεί μία κυβέρνηση που, προεκλογικά και προγραμματικά, έσκιζε μνημόνια; Δεν μπορεί. Και, τελικά, αν ο λαός επιλέξει τα μέτρα, τότε ποιο θα είναι το μήνυμα; Mail Χαρδούβελη, αλλά χωρίς Σαμαρά; Μιλάμε για εθνική παράκρουση. Το δίλημμα, λοιπόν, είναι στους ώμους του Τσίπρα, όχι ενώπιον του λαού. Κάννες ή Αθήνα;