Στην αίθουσα των γλυπτών του Παρθενώνα, το Βρετανικό Μουσείο έχει τοποθετήσει ένα διακριτικό πλαίσιο με φυλλάδια ενημέρωσης του κοινού σχετικά με το γνωστό θέμα. Ξεχάστε την εθνική σας ταυτότητα. Υποθέστε ότι είστε Πολωνοί, Αμερικανοί, Βραζιλιάνοι και έχετε, απλώς, ένα αφηρημένο άκουσμα σχετικά με την ελληνική διεκδίκηση. Ε, λοιπόν, η βρετανική προσέγγιση δεν είναι επιθετική – κάθε άλλο. Κάνουν επικοινωνία. «Η Ελλάδα μετακινεί τα αγάλματα από τον Παρθενώνα στο μουσείο της Ακρόπολης, ακολουθώντας αυτό που έκανε ο Έλγιν πριν από 200 χρόνια.» Σου λένε ότι η ελληνική κυβέρνηση διεκδικεί την επιστροφή των γλυπτών (δίνει και σχετικό link) και εξίσου ήπια διευκρινίζουν ότι η απόκτηση τους έγινε νόμιμα, η έκθεσή τους συνέβαλε στη διάδοση των ιδεών της κλασικής αρχαιότητας, βοήθησε την ελληνική επανάσταση. Ιδιαιτέρως υπογραμμίζουν την δωρεάν πρόσβαση εκατομμυρίων επισκεπτών. Το Βρετανικό Μουσείο έχει ελεύθερη είσοδο.
Τι μου θυμίζει η στάση τους; Μα τον γίγαντα που βλέπει ένα παιδί να τον τραβάει από την άκρη του παντελονιού. Το Βρετανικό Μουσείο γνωρίζει ότι δεν θα υπάρξει δικαστήριο που θα δικαιώσει ενδεχόμενη ελληνική προσφυγή καθώς η νομιμότητα της κτήσης δεν δύναται να αμφισβητηθεί. Υπάρχει ηθική βάση, αλλά δεν υφίσταται πραγματική. Ο λαϊκισμός της μακαρίτισσας… Ποιο δικαστήριο θα διέταζε το Βρετανικό Μουσείο να τα επιστρέψει; Μόνο ελληνικό ειρηνοδικείο. Άλλωστε κάτι τέτοιο θα διέλυε τα μεγάλα μουσεία του κόσμου. Ειδικά τα εκθέματα της αιγυπτιακής πτέρυγας του βρετανικού μουσείου είναι… σοκαριστικά ως προς την έκταση και τη σημασία τους. Ο Παρθενώνας, βέβαια, αποτελεί περίπτωση ακρωτηριασμού μνημείου. Οι Βρετανοί απαντούν ότι αγάλματά του υπάρχουν και σε άλλα μουσεία: Λούβρο, Βατικανό, Κοπεγχάγη, Βιέννη, Μόναχο.
Και, εν τέλει, πώς δημιουργήθηκαν τα μεγάλα μουσεία του κόσμου; Βίαια. Από κλοπές, ακρωτηριασμούς μνημείων και την εκποίηση αρχαιολογικού πλούτου από καθεστώτα σε ημιάγρια κατάταση. Ο λόρδος που έβαζε τη μούμια στο πλοίο για Λονδίνο, είχε το δικαίωμα να ισχυριστεί ότι δεν την κλέβει, τη διασώζει στο όνομα του ανθρώπινου πολιτισμού. Πιθανότατα δε, σε αρκετές περιπτώσεις, δεν έλεγε και ψέματα. Ουσιαστικά το Βρετανικό Μουσείο λέει ότι στον παγκόσμιο πολιτισμό η θέση του είναι εξίσου σημαντική με εκείνη του Παρθενώνα. Όμως ακόμα και αν δεν ισχύει αυτό, το Μουσείο είναι η συστατική ουσία της παγκόσμιας κληρονομιάς. Συστήνει στην ανθρωπότητα τον πολιτισμό της. Δεν γκρεμίζεις αυτό το επιχείρημα με την ευκολία που ο Έλγιν κατέβασε τα αγάλματα από τον Παρθενώνα.
