Όταν άκουσα ότι θέλουν να κάνουν συνέδριο σε camping στον Έβρο, σκέφτηκα ότι θα προσδιορίσουν για πρώτη φορά την έννοια της δυσλειτουργικής γελοιότητας. Προσπαθούσα, ας πούμε, να φανταστώ τον Γιώργο Γραμματικάκη έξω από τη σκηνή του. Του έβαζες πέντε φτερά στο κεφάλι και θα απαντούσε στο «Καθιστή Κουκουβάγια». Στο Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου κατάλαβα ότι, πιθανότατα, μόνο ο Γραμματικάκης θα ήταν το πρόβλημα. Τους υπόλοιπους τους έκανες άνετα copy paste σε κατασκήνωση. Στιλιστικά είναι το συνέδριο της βερμούδας. Ο Θεοδωράκης ήταν στο βήμα με πέδιλα, ο Ορφανός στο προεδρείο με βερμούδα. Δεν ήταν οι μόνοι, φυσικά. Όπως και δεν έχει σημασία τι φορούν οι σύνεδροι, αλλά τι σκέφτονται. Όμως, από όποια πλευρά και αν το δεις, η σημειολογία έχει τις ιδιαιτερότητες της.
Συνήθως στα κομματικά συνέδρια ακούγεται μουσική. Δυνατή μουσική και συνθήματα. Στο Ποτάμι δεν ακούς τίποτα άλλο πέρα από ομιλίες. Επίσης στα παραδοσιακά κόμματα ο επικεφαλής εμφανίζεται αφού ανοίξει μια αυλαία από χειροκροτήματα, έχοντας γύρω του στενούς επιτελείς. «Είναι το πρώτο συνέδριο που φωτογραφίζω στο οποίο δεν βλέπω κλακαδόρους και αποθέωση του αρχηγού» μου λέει ο Νικόλας Κομίνης. Ενδιαφέρον, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις καλό είναι να περιμένεις και το δεύτερο. Ούτως ή άλλως στο Ποτάμι τώρα γνωρίζονται μεταξύ τους, δεν υπάρχουν σφαίρες επιρροής, «κορυφαία στελέχη» και τάσεις. Θα υπάρξουν από εδώ και πέρα. Προς το παρόν, οι τύποι που βρίσκονται στο Λαύριο μπορούν να επικαλούνται καλές προθέσεις. Αυτή είναι ακόμα μία ιδιομορφία του συνεδρίου: οι άνθρωποι που συγκεντρώθηκαν εκεί δεν κινήθηκαν μέσα από κανάλια που δείχνουν την εξουσία, ούτε ακολούθησαν διαδρομή σπαρμένη με κομματικά ίχνη. Επίσης δεν τους συνδέουν ιδεολογικά δόγματα, κάτι σπάνιο αν όχι μοναδικό. Γενικά Το Ποτάμι είναι μια βολική περίπτωση για να παρακολουθήσεις εργαστηριακά τη γέννηση ενός κομματικού σύμπαντος. Αρκεί αυτοί να αποδειχθούν ανθεκτικοί και εσύ υπομονετικός.
Άκουσα τοποθετήσεις συνέδρων. Αρκετές ήταν ενδιαφέρουσες, άλλες αφελείς, κάποιες βαρετές. Αν έβαζα μία παρέμβαση στην άκρη, θα ήταν του Καφετζόπουλου -με βερμούδα και αυτός. «Μην κολλάτε σε ιδεολογικές περιχαρακώσεις και πρόσημα. Υπάρχουν δέκα εκατομμύρια διαφορετικές απόψεις». Πολιτικά, βέβαια, η είδηση του συνεδρίου είναι η σύμπλευση Καμίνη-Μπουτάρη με τον Θεοδωράκη και το Ποτάμι. Σημειώστε και την πρώτη πραγματικά πολιτική ομιλία του Καμίνη, με την έννοια της παρέμβασης στην κεντρική σκηνή. Και μετά ο Ψαριανός, ο Τατσόπουλος, ο Δανέλλης, η Λυμπεράκη. Το Ποτάμι είναι το πρώτο κόμμα που υποδέχεται πολιτικούς, μετά την ίδρυσή του. Συνήθως είναι οι πολιτικοί που ιδρύουν τα κόμματα. Αυτό δίνει στους ανθρώπους που ήρθαν από όλη την Ελλάδα μια αίσθηση πρωταγωνιστή. Δεν ακολουθούν τους προβεβλημένους, διαμορφώνουν οι ίδιοι τους όρους λειτουργίας.
Τέλος, αυτό που συνηθίζουμε να αποκαλούμε «περιβάλλον συνεδρίου» είναι μάλλον αδιάφορο. Μπορεί να φταίει η ζέστη και η απουσία καφενείου. Ένας πάγκος πουλάει φραπέ, νερό και χοτ ντογκ. Και από δίπλα είναι ο πάγκος με τα t-shirts. Και πηγαδάκια αναγνωριστικά, που ακόμα είναι πολύ νέα για να κάνουν ίντριγκα.
